Analiza wiersza: Monolog dla Kasandry - Wstępna analiza wiersza

 

Wstępna analiza wiersza "Monolog dla Kasandry"

Analiza tytułu

Tytuł: Monolog dla Kasandry składa się z trzech słów, ale wyjaśnienia wymagają w zasadzie dwa:

monolog – to forma wypowiedzi literackiej (a zatem: dramatycznej, lirycznej, epickiej), polegająca na rozmowie z samym sobą, pozornie skierowana do siebie, w rzeczywistości jednak adresatem takiej wypowiedzi jest czytelnik, widz¹

Kasandra – (czasem też Aleksandra) najpiękniejsza córka Priama i Hekabe, której zakochany w niej Apollo podarował jej dar proroczy, gdy zaś odrzuciła jego zaloty, napluł jej usta sprawiając tym, że nikt jej proroctwom nigdy nie wierzył. Według drugiej wersji jej dar jest efektem śliny świętych węży, które polizały oczy i uszy małej Kasandry pozostawionej w świątyni Apollina w Tymbrze. To ona przewidywała zagładę Troi, ale nikt jej nie uwierzył. Po upadku Ilionu jako część łupów przypadła Agamemnowi, z którym w Mykenach została zamordowana. Oznacza w przenośni zwiastunkę katastrofy, złowróżbną profetkę. W literaturze jest archetypem proroka, który nie może wykorzysatać swego daru, by pomóc ludziom. Odnajdujemy ją w: Iliadzie Homera, ale istotną rolę odgrywa dopiero w Agamemnonie Ajschylosa².

Sama formuła monolog dla... ewidentnie nawiązuje do dramatów, w których odnajdujemy motyw Kasandry: Agamemnona Ajschylosa i Odprawy posłów greckich J. Kochanowskiego Wskazuje również na to, że nie jest to monolog Kasandry, tylko monolog, który Kasandra mogłaby, powinna wygłosić, tekst, którego autorem jest kto inny. W ten sposób tytuł akcentuje autorkę jako osobę, która napisała ten monolog dla Kasandry.

Motto

Brak

Dedykacja

Brak.

Data utworu

Wiersz pochodzi z wydanego w 1967 r. tomu Sto pociech.

Trudne pojęcia w tekście

Brak, który wskazuje na prostego adresata, niezbyt wykształconego, niezbyt oczytanego, który jednak Kasandrę musi rozpoznawać.

Słowa-klucze

moje miasto

moja laska

moja głowa

tryumfuję

moja racja

nie wierzy

widoki

źle (zabrać się do rzeczy)

tak szybko

nie było

 

przypominam sobie

milkli

rwał

rozplatały

biegły

nietrwałe (imiona)

zielony listek

nie kończył

 

Kochałam

z wysoka

z przyszłosci, pusto

śmierć

Żałuję

Spójrzcie, wołałam

Spójrzcie,

spuszczali oczy

 

żyli

wielki wiatr

przesądzeni

pożegnalne (ciało)

wilgotna (nadzieja)

sycący się (płomyk)

chwila

 

na moje

nic

 

moja szatka

moje rupiecie

moja twarz

nie wiedziała

 

Wyraźnie widać w treści utworu trzy grupy pojęć i wyrażeń. Pogrupujmy je na te:

dotyczące p.l.

moje miasto, moja laska, moja głowa – ważny związek p.l. z ważnymi elementami

tryumfuję, moja racja – zwycięstwo w sporze

nie wierzy, widoki (łuna), źle (zabrać się do rzeczy) – niewiara, pożar, błąd

przypominam sobie - wspominienie

Kochałam, z wysoka, z przyszłosci, pusto – byli jej bardzo dalecy

Żałuję, Spójrzcie, wołałam – żal, próba nawiązania kontaktu

wyszło na moje – miała rację

moja szatka, moje rupiecie, moja twarz – ważny związek z nieważnymi elementami

 

dotyczące ludzi

nie wierzy, tak szybko, nie było,

milkli, rwał, rozplatały, biegły, spuszczali oczy – bali się jej, stronili od niej, szanowali ją

nietrwałe (imiona), zielony listek, nie kończył, - krotkość, nowe życie, niedokonczone

żyli, wielki wiatr, przesądzeni, pożegnalne (cialo), wilgotna (nadzieja), sycący się (płomyk), chwila – skazani na śmierć, mieli nadzieję - źródło ich siły

dotyczące prorokowania:

moje miasto, moja laska, moja racja, (wyszło) na moje, moja szatka, moje rupiecie, moja twarz, nie wiedziała

nie wierzy, widoki, źle (zabrać się do rzeczy)

 

 

---