Zadanie gimnazjalne: Zemsta, Teatr "Rozmaitości"
Zadanie gimnazjalne, które ma posłużyć gimnazjalistom do przygotowania się na egzamin gimnazjalny z polskiego, na którym wymagana jest umiejętność pisania dobrego wypracowania gimnazjalnego (najlepiej: rozprawki), czytania ze zrozumieniem, wykorzystywania wiedzy o gramatyce i stylistyce na podstawie analizy załączonego fragmentu lektury lub wiersza. Zadanie to może również przydać się do zwykłego powtórzenia wiedzy o tekście, epoce, gramatyce, poetyce. Nie wymaga pomocy nauczyciela ponieważ klucz odpowiedzi jest dołączony do zadania gimnazjalnego. Podstawą dla opracowania tego zadania gimnazjalnego były matreriały stworzone przez CKE na egzamin gimnazjalny z polskiego w 2012 r.
Zemsta, Teatr "Rozmaitości" w Warszawie, 1924¹ - tekst do zadania gimnazjalnego
Niezwykłe znaki na niebie i ziemi. Bilety na premierę „Rozmaitości" rozchwytane na kilka dni naprzód, licytowane. Afisz... Co za afisz! Nazwisko w nazwisko, same tuzy2. Najdrobniejsza rólka. A główne role to same chwały naszego teatru, z sędziwym Rapackim naczele [...].
O reżyserię, mimo całego szacunku do pracy Osterwy, gotów byłbym spierać się w licznych szczegółach. Nie umiem się pogodzić – we Fredrze przynajmniej – z tym stylem przybudówek reżyserskich, z tą obfitością kurantów3, organów, niemych scen, z tą pantomimą zwłaszcza (ksiądz w otoczeniu całego domu Cześnika, wracający po mszy z kaplicy zamkowej!) rozpoczynającą akt pierwszy, a odwracającą uwagę od początkowych słów tekstu. Zdaje mi się, że te słowa właśnie mają tyle „koloru lokalnego", iż obywają się bez wszelkiej ilustracji. A na dowód, jak te zewnętrzne igraszki odwracają od istotnego ducha, wystarczy fakt, że po tylu zabiegach mających wydobyć „epokę" Wacław-Osterwa-reżyser siada przy Rejencie z rękami w kieszeni i z nogą założoną na nogę, czego, jako żywo, syn przy ojcu (o ile w ogóle ten raczył mu pozwolić usiąść) uczynić wówczas nie mógł...
Tadeusz Żeleński (Boy), Obrachunki Fredrowskie, Warszawa 1956.
1 W 1924 roku w warszawskim Teatrze Rozmaitości (od 1924 pn. Teatr Narodowy) odbyła się premiera Zemsty w reżyserii wybitnego aktora i reżysera Juliusza Osterwy (1885–1947). W postać Rejenta wcielił się Wincenty Rapacki (1840–1924), znany aktor starszego pokolenia.
2 tuz – tu: ktoś, kto jest znakomitością w danej dziedzinie.
3 kurant – przyrząd umieszczony w zegarze, pozytywce itp., wygrywający jakąś melodię.
Zadania gimnazjalne
1. zadanie gimnazjalne
Pierwszy akapit tekstu Boya świadczy o :
A. tendencji autora do podkreślania swojej roli.
B. dystansie autora tekstu wobec reżysera spektaklu.
C. skłonności autora do formułowania nieprzemyślanych opinii.
D. emocjonalnym stosunku autora do opisywanych zdarzeń.
2. zadanie gimnazjalne
Pisząc o „niezwykłych znakach na niebie i ziemi”, autor recenzji miał na uwadze
A. wydarzenia w teatrze w dniu premiery.
B. opinię krytyków teatralnych po premierze.
C. atmosferę przed premierą Zemsty w Teatrze Rozmaitości.
D. zachowanie publiczności podczas premierowego przedstawienia.
3. zadanie gimnazjalne
Określenie „same tuzy” odnosi się do :
A. publiczności kupującej bilety na premierę.
B. autora sztuki i reżysera spektaklu.
C. wszystkich aktorów grających w przedstawieniu.
D. krytyków obserwujących premierę.
4. zadanie gimnazjalne
Którym wyrazem należy uzupełnić zapisane niżej zdanie odnoszące się do przedwojennej publiczności teatralnej?
A. Współczesna
B. Ówczesna
C. Teraźniejsza
D. Dzisiejsza
E. Dotychczasowa
....................................... publiczność teatralna była bardzo wymagająca.
5. zadanie gimnazjalne
Poniżej zapisano informacje na temat fragmentu recenzji Tadeusza Boya-Żeleńskiego. Rozstrzygnij, która z nich jest prawdziwa (P). Zaznacz P we właściwym miejscu.
1. Reżyserska interpretacja Zemsty przeszkadza widzom w skupieniu się na tekście sztuki. ..................
2. Uznanie dla rozwiązań reżysera zostało wyrażone za pomocą określeń „reżyserskie przybudówki” czy „zewnętrzne igraszki”. ..................
3. Zachowanie Wacława-aktora podczas rozmowy z Rejentem jest zgodne z obyczajowością epoki. ..................