Strona 2 z 2
Klucz odpowiedzi do zadania maturalnego: Jak w średniowieczu postrzegano Boga? W swojej rozprawce wykorzystaj wnioski z analizy załączonego tekstu św. Franciszka z Asyżu "Pieśń słoneczna" oraz wiedzę o filozofii i literaturze epoki.
Klucz odpowiedzi:
maksymalnie 25 punktów
Kontekst
średniowiecze
- teocentryzm:
- augustynizm
- tomizm
- franciszkanizm
historia średniowiecza
- wojny religijne
- wyprawy krzyżowe
religia
- indeks ksiąg zakazanych
- inkwizycja
- papiestwo
kultura średniowiecza
- rozwój teatru: teatr liturgiczny, misteria, moralitet,
- rozwój literatury: gesta, hagiografia, historiografia, apokryfy
- sztuka - tematyka religijna
- architektura: obronna i kościelna
Bóg
- stwierdzenie, że Bóg jest:
- najwyższą istotą,
- wszechmocną,
- wszechpotężną,
- wieczną
- stwierdzenie, że Bóg jest dobry
- stwierdzenie, że Bóg - sędzia sprawiedliwy i surowy
- wszystko i wszyscy istnieją, żyją z woli Boga
- Bóg jest najważniejszy, jest w centrum zainteresowań świata – teocentryzm
- Bóg karze i wymaga posłuszeństwa
- Bóg cierpiący dla i za ludzi Lament świętokrzyski,
stosunek człowieka do Boga
- jest to relacja asymetryczna - człowiek czci Boga
- człowiek jest prochem marnym w obliczu Boga
- człowiek jest częścią, elementem świata stworzonego prze Boga
- człowiek powinien zaakceptować świat i swoje miejsce w nim, gdyż Bóg wyznaczył mu takie a nie inne miejsce w świecie (św. Tomasz), Bóg sankcjonuje układ społeczny, wszelka władza na ziemi pochodzi od Boga – stąd koronacja królów i ważna rola kościoła - tomizm
- powinien żyć w zgodzie z jego prawami, gdyż inaczej biada mu, grzesznicy będą potępieni
- Bóg jest blisko w każdym z nas – św Augustyn
- Bóg jest daleko i ciągle pozostaje poza naszym zasięgiem – św Tomasz
- wiara w Boga powinna być radosna (św. Franciszek),
- Bóg jest źródłem szczęścia
- Cierpienie i ubóstwo zbliżają do zbawienia – asceza – św. Aleksy
stosunek człowieka do przyrody
- powinien ją wielbić, bo w niej przejawia się Bóg
- ona żywi go, powinien być jej za to wdzięczny, szanować ją
stosunek człowieka do śmierci
- ważnym momentem w życiu człowieka jest śmierć,
- ars moriendi - do śmierci trzeba być dobrze przygotowanym,
- memento mori - zawsze trzeba było być przygotowanym do śmierci,
- dla wierzącego i żyjącego zgodnie z przykazaniami śmierć jest momentem przejścia w wieczność, do raju, dla grzeszników
Wnioski
- Bóg był w centrum średniowiecznego świata i zainteresowań, wszystko było mu podporządkowane. Dzięki religii Europa przetrwała napór islamu, dzięki religii poszerzyła swoje granice i dzięki religii stała się wielka. Religia jednak miała i swoją ciemną stronę wyzysk biedoty (dziesięcina, inkwizycja, „chrystianizacja wschodu”) (3p)
- Wiara w Boga stanowi podstawę średniowiecznego świata, jego istnienie nadaje sens ludzkiemu życiu i
- Bóg odgrywał ważną rolę w średniowieczu (1p)