Filozofia antyku

Antyk. Filozofia antyku

Artykuł przybliża najważniejsze antyczne filozofie.

Demokryt z Abdery - filozofia

-system filozofii materialistycznej (jedyny byt, który istnieje to ten, który jest realny, a reszta jest wytworem psychiki człowieka)

Założenia filozoficzne Demokryta z Abdery:

• świat składa się z atomów
• tworzenie to łączenie atomów
• niszczenie to rozpad atomów
• deterministyczny charakter tej filozofii polega na tym, że wszystko ma swoją przyczynę i nic nie dzieje się z przypadku
• mechanistyczny charakter tej filozofii objawia się w tym, że atomy nie ulegają żadnym transformacjom, mogą tylko zmieniać swoje położenie

Sokrates - filozofia

• uważany za ideał filozofa, poglądy które głosił okazały się zgodne z jego życiem
• nie angażował się w politykę, poświecił się nauczaniu, za naukę nie brał pieniędzy dlatego żył w niedostatku
• wygłaszał swoje mowy na placach i tak pozyskał swoich uczniów (Platon, Ksenofot, Alcybiades)
• demaskował w swoich mowach fałszywe autorytety przez to został skazany na śmierć

Założenia filozoficzne Sokratesa:

• należy poszukiwać dobro odpowiednie dla ludzi

• najwyższą wartością do której człowiek powinien dążyć to cnota( cnota= warunek szczęścia)

• dobre jest to co jest pożyteczne

• cnota jest nabyta a nie wrodzona

• wiedze należy pozyskiwać na drodze rozumowania

• dialog prowadzi do poznania prawdy

• dusza jest naszym wewnętrznym głosem

Platon - filozofia

poznał Sokratesa w wieku 18lat i od tej pory towarzyszył mu aż do jego śmierci

powołał pierwszą filozoficzną szkołę tzn. Akademię

Założenia filozoficzne Platona:

• uważał że świat jest podzielony, rozdarty= dualistyczny pomiędzy nasz świat a świat idei -twierdził ze należy poznawać prawdy idealne
• stworzył teorię idealnego państwa- zawarł swoje myśli na ten temat w 10 księgach pt. „Państwo” -aby państwo było silne uważał ze powinno mieć silną władze
• mówił ze należy racjonalistycznie poznawać
• oddzielił dusze od ciała, dusza= wieczność , (do poglądu dualizmu nawiązywał w średniowieczu św. Augustyn)
• zmuszał czytelników do myślenia

Arystoteles - filozofia

prowadził w Atenach własną szkołę –Likejon

-był nauczycielem Aleksandra III Wielkiego

Założenia filozoficzne Arystotelesa:

• w dziedzinie etyki wprowadził pojęcie ideału- do którego człowiek powinien dążyć

• za szczęście uważał czynienie dobra i życie w cnocie

• są opozycyjne do filozofii platońskiej

• uważał ze należy poznawać świat za pomocą doświadczeń (empiryzm)

• szukał prawd w materiale doświadczalny, w świecie ludzkich zmysłów

• centrum nauki filozofii stanowiła metafizyka czyli teoria poznania

• politykę ściśle wiązał z zagadnieniami moralnymi i obowiązkami jednostki wobec społeczeństwa

• stworzył 1-wszy teoretyczny system nauki o państwie

• podstawą jego etyki była zasada umiaru

• wbrew temu co twierdził Platon uważał, że ludzie nie pamiętają ukrytej pamięci idealnego świata lecz cała ich wiedza pochodzi z doświadczenia

• ludzie rodzą się z nie zapisanym umysłem, który zapełnia się myślami na skutek codziennych doświadczeń życiowych ( w pózniej jako tabula rasa- czyli czysta kartka, tablica myśl tę rozwinął oświeceniowy filozof Locke)

Stoicyzm - filozofia

-założyciel : Zenon z Kition

-inni: Seneka, Epiktet, Marek Aureliusz

Założenia filozoficzne stoicyzmu:

• cnota jako najwyższa wartość= warunek szczęścia i dobro człowieka
• zalecenie nie uzależniania się od wszystkich zewnętrznych okoliczności oraz życia zgodnego z natura
• postulat wyzbywania się negatywnych uczuć
• połączenie sensualizmu i racjonalizmu ( poznawanie świata za pomocą zmysłów i rozumu)
• należy do życia podchodzić z dystansem bez emocji
• jeśli ma się emocje należy je tłumić w sobie, nie ujawniać się z nimi
• krytykuje nadmierną przyjemność, smutek, żądze, strach

Cynizm - filozofia

-nurt wywodzący się z tradycji sokratejskiej

-założyciel : Arystoteles z Aten

Założenia filozoficzne cynizmu:

• skupienie na etyce
• gwarancją szczęścia jest cnota
• panowanie nad sobą, wyrzeczenia i odpowiednia praca nad sobą pozwalają nad stanie się mędrcami
• pogarda instytucjami społecznymi i państwowymi
• opowiadanie ze równouprawnieniem kobiet i mężczyzn
• twierdzili ze życie nie ma większego sensu, życie jest cierpieniem, prowadzi do śmierci

Epikureizm - filozofia

-założyciel Epikur

-inni: Horacy, Lukrecjusz

Założenia filozoficzne epikureizmu:

• wszelkie poznawanie powinno być za pomocą zmysłów i doświadczeń
• szczęście utożsamianie z przyjemnością rozumianą jako brak cierpień i zmartwień
• żródłem nieszczęścia lęk przed poczuciem niespełnienia, cierpieniem, śmiercią
• cel dążenie do przyjemności, ale wszystko ma mieć swoje granice (przyjemności związane z bólem lub skrajne są zakazane)
  
• Carpe Diem - chwytaj dzień, chwilę
• "Kiedy jesteśmy my nie ma śmierci. Kiedy śmierć jest nie ma nas."

Sceptycyzm - filozofia

- założyciel Pyrron z Elidy

-inni: Sekstus, Arkesilaos

Założenia filozoficzne sceptycyzmu:

• negowanie wiedzy w 100% pewnej
• krytyczne stanowiska wobec twierdzeń naukowych
• twierdzili ze należy powstrzymywać się od sądów, aby w ten sposób osiągnąć wewnętrzny spokój i szczęście
• od stoików sceptycy różnili się tym ze odrzucali sądy kataleptyczne( sądy niezachwiane, nie budzące wątpliwości)

Eklektyzm - filozofia

założyciel Marcus Tullius Cicero = Cyceron

• zapożyczenie zasad z kilku doktryn filozoficznych (platonizm, arystotelizm, stoicyzm) – próba stworzenia z nich jednego nie sprzecznego systemu

• najważniejsza wartość cnota

• cel filozofii- wskazywanie człowiekowi drogi do szczęścia

Hedonizm  - filozofia

(gr. hedone- przyjemność)

założyciel- Arystyp z Cyreny

• przyjemność jest najwyższym dobrem, należy do przyjemności dążyć
• należy unikać bólu i cierpienia wtedy osiągnie się szczęście
• nie należy się przejmować negatywnymi skutkami dążenia doszczęścia