Gustaw Herling-Grudziński: Inny świat. Człowiek wobec zła
Postawy bohaterów Innego świata wobec zła
Człowiek poddaje się mu |
Człowiek broni się przed nim |
Urkowie – przestępcy, torturują więźniów, dokonują samosądów, tworzą obozową mafię, urządzają nocne łowy |
Kostylew – buntuje się, ucieka od pracy, chce sam o sobie decydować, popełnia samobójstwo |
Kowal – rezygnuje z pierwiastka miłości na rzecz solidarności więźniów |
Decydowanie o swojej śmierci – Natasza Lwowna |
Machopetian – donosiciel |
Głodówka |
Prostytucja kobiet w obozie „Nie ma takiej rzeczy, której człowiek nie zrobiłby z bólu i głodu” |
Ucieczka w męczeństwo – ofiarowanie swego życia za innego |
Ci, którym przedłużono wyrok |
Ucieczka – Fin Rusto Karinen |
|
Ucieczka do Boga – Dimko, siostry zakonne |
|
Ucieczka w miłość Jewgienia Fiodorowna |
|
Ucieczka w przyjaźń – narrator, Dimko, Kostylew |
|
Ucieczka w rodzinę – Pamfilów i syn |
|
Czekanie na wolność, nadzieja (niebezpieczna) |
|
Samotność jako „jedyna namiastka wolności” |
zabójca Stalina – uwierzył w swoją winę |
Ucieczka w świat pozorów, przypominających o wolności |
Wszelkie próby są daremne, nie dają wolności. Są ważne, bo mówią, że człowiek jest dobry, są one dowodem na człowieczeństwo. Ważne jest człowiek próbuje obronić swoją godność.
„Lepiej umrzeć stojąc niż na kolanach”
„Nie wolno człowiekowi tworzyć nieludzkich warunków, bo człowiek jest ludzki tylko w ludzkich warunkach” (G. Herling- Grudziński, Głód)