Wajdelota, pieśń gminna w Konradzie Wallenrodzie

Adam Mickiewicz: Konrad Wallenrod. Kim był wajdelota, czym była pieśń gminna?

Potęga ludowej pieśni

1. szczególna roli pieśniarzy ludowych

   • stąd sięganie po ich twórczość

   • stąd kreowanie takich bohaterów – najsłynniejszy do Halban – litewski wajdelota, opiekun, przyjaciel Waltera Alfa

2. “wieść gminna”, pieśń

   • łączy pokolenia, czasy, przeszłość z teraźniejszością

   • ocala świadomość narodową, stoi na straży pamięci

   • jest skarbnicą wiedzy o narodzie

Pieśń Wajdeloty Adama Mickiewicza

1. Apostrofy personifikują, dowartościowują pieśń ludową wynosząc jo niemalże do sfery sacrum, co wzmocnione jest porównaniem jej do arki przymierza (nawiązanie do Biblii) pomiedzy przeszłością a teraźniejszością

2. Kolejne porównania do aniołów i Archaniołów wzmacniają powyższy efekt, przypisując piesni jednocześnie rolę strażnika wiedzy, pamięci i skarbnicy narodowej

3. Pojawiający sie motyw wanitatywny dotyczy całego świata za wyjątkiem pieśni, która jest nieśmiertelna, niezniszczalna, nieuchwytna i wolna.

4. zawdzięcza to temu, że znajduje się w sercach ludzkich, tam jest przechowywana i przekazywana innym wraz z każdym jej wykonaniem

5. porównanie pieśni do trąby archanioła z Apokalipsy i nadanie jej mocy ożywiania przeszłości.

Wajdeloci (za Kaziemierzem Władysławem Wójcickim)

1. wajdelotas - wajdelota, ofiarnik, kapłan niższego rzędu w poganskich: Litwie, Żmudzi, Prusach,

2. zadania wajdeloty:

   • obmywali oni posągi

   • składali ofiary bogom

   • utrzymywanie ludu w wierze

   • pouczanie ludu

   • wróżyć, błogosławić, objawiac wolę bogów

   • pilnować kalendarza

   • zachęcać do wojny, wzniecając męstwo i zapał do walki

3. wraz z chrystianizacją rola wajdelotów ograniczyła się do pieśniarzy ludowych