Klucz odpowiedzi do zadania maturalnego: Czym dla bohaterów Lalki Bolesława Prusa są miłość i małżeństwo? Zanalizuj podane fragmenty utworu, odwołując się do swojej wiedzy o wskazanych w nich postaciach.
Klucz odpowiedzi:
ROZWINIĘCIE TEMATU - zadanie maturalne
można uzyskać maksymalnie 25 punktów
Lalka, fragment I
1. Przedstawienie postaci panny Izabeli, 0-1
np.:
– typowa młoda arystokratka,
– oderwanie od rzeczywistości (efekt cieplarnianego wychowania),
– chłodny temperament (niezdolność do zakochania się),
2. charakterystyka jej wyobrażeń o małżeństwie, 0-2
np.:
– małżeństwo jako konwenans,
– wskazanie co najmniej jednego argumentu
np.:
• podtrzymanie chwały rodu jako cel małżeństwa,
• połączenie trafnie dobranych nazwisk i majątków jako istota małżeństwa,
• godne uczestniczenie w życiu towarzyskim jako główny obowiązek małżonków,
• oddzielenie miłości od małżeństwa (nie jest konieczna do jego zawarcia),
3. dostrzeżenie przejawów marzenia o idealnej miłości, 0-1
np.:
– adoracja posągu Apollina,
– powierzchowna fascynacja kolejnymi mężczyznami, o których głośno w świecie salonów,
4. dostrzeżenie ironii narratora i jej interpretacja. 0-1
Lalka, fragment II
5. Przedstawienie postaci Wokulskiego, 0-1
np.:
– pół romantyk, pół pozytywista,
– dojrzały mężczyzna o burzliwym życiorysie,
– bohater poszukujący,
6. charakterystyka sposobu przeżywania miłości przez Wokulskiego, 0-2
np.:
– miłość jako zjawisko niemal mistyczne,
– wskazanie co najmniej jednego argumentu
np.:
• miłość od pierwszego wejrzenia,
• miłość jako efekt przeznaczenia,
• miłość jako sens życia,
• idealizacja (niemal ubóstwienie) ukochanej kobiety,
• romantyczne źródła takiego pojmowania miłości,
7. dostrzeżenie zdolności bohatera do racjonalnej oceny swego zauroczenia panną Izabelą, 0-1
8. przedstawienie postaci Szumana, 0-1
np.:
– lekarz, naukowiec,
– człowiek zgorzkniały, broniący się przed cierpieniem ironią i pozornym cynizmem,
9. charakterystyka obrazu miłości w oczach Szumana, 0-2
np.:
– miłość jako zjawisko biologiczne,
– wskazanie co najmniej jednego argumentu
np.:
• miłość jako efekt procesów zachodzących w mózgu,
• miłość i małżeństwo jako kulturowe maski instynktu zachowania gatunku,
• intensywność uczucia Wokulskiego jako konsekwencja jego wieku,
10. dostrzeżenie znaczenia nieszczęśliwej miłości w życiu Szumana, 0-1
11. interpretacja sposobu zachowania się bohaterów podczas rozmowy. 0-1
Lalka, fragment III
12. Przedstawienie postaci Starskiego, 0-1
np.:
– przedstawiciel arystokratycznej „złotej młodzieży",
– zdemoralizowany cynik,
– łowca posagów,
13. charakterystyka obrazu małżeństwa i miłości w oczach Starskiego, 0-1
np.:
– małżeństwo jako interes,
– pieniądze jako czynnik najważniejszy w życiu,
– miłość jako rozrywka ludzi bogatych,
– oddzielenie miłości i szczęścia (miłość nie gwarantuje go),
14. interpretacja uśmiechu „na pół drwiąco, na pół smutnie", 0-1
15. przedstawienie postaci prezesowej, 0-1
np.:
– szlachetna arystokratka,
– reprezentantka pokolenia romantycznego,
– nieszczęśliwa miłość do człowieka z niższej sfery,
16. dostrzeżenie, że dla prezesowej miłość jest najświętszym uczuciem, 0-1
17. dostrzeżenie sprzeniewierzenia się przez bohaterkę miłości, 0-1
18. interpretacja sposobu zachowania się prezesowej podczas rozmowy. 0-1
19. Wnioski:
Wniosek pełny: (4)
dostrzeżenie i interpretacja we właściwym kontekście tego, że Lalka ukazuje różne aspekty zjawiska miłości – psychologiczne, kulturowe, społeczne, fizjologiczne itp.
Wniosek częściowy: (2)
np.dostrzeżenie tego, że Lalka ukazuje różne aspektyzjawiska miłości – psychologiczne, kulturowe, społeczne, fizjologiczne itp.
Podsumowanie: (1)
zebranie opinii bohaterów