Strona 2 z 2
Klucz odpowiedzi do zadania maturalnego: Odwołując się do załączonego fragmentu „Lalki" Bolesława Prusa dokonaj analizy poglądów Stanisława Wokulskiego na temat Paryża i wykaż ich związek z ideologią pozytywistyczną.
Klucz odpowiedzi:
Wprowadzenie do wypracowania maturalnego
Filozofia epoki (do 2 p.)
- August Comte – religia ludzkości, monizm przyrodniczy, filozofia pozytywna
- Hipolit Taine – determinizm
- Karol Darwin - ewolucjonizm
- Herbert Spencer – organicyzm
- John Stuart Mill - utylitaryzm
Informacje o Wokulskim (do 2 p.)
- główny bohater
- zakochany w Izabeli Łęckiej - romantyk
- bogaty kupiec
- pochodzi ze zubożałej szlachty
- fascynuje go nauka -pozytywista
Ogólne informacje o fragmencie (do 2 p.)
- Wokulski marzył o wizycie w Paryżu
- Wokulski przyjechał do Paryża w celach handlowych aby zakupić okręty handlowe
- Wokulski zwiedza Paryż
- Spotyka tu prof. Geista
- Potem wraca do Warszawy i obraca się wśród arystokracji
Analiza fragmentu "Lalki" B. Prusa
Wokulski poddaje refleksji sens układu urbanistycznego Paryża (do 2 p.)
- pozorny chaos
- przejrzysta budowa
- miastem rządzą żelazne prawa
Kult postępu (do 1 p.)
- postęp prowadzi do szczęścia
- powiązany jest z użytecznością
Scjentyzm (do 1 p.)
- zdobywaniu wiedzy służą gabinety i muzea
Kult pracy (do 3 p.)
- praca jako źródło postępu
- praca prowadzi do szczęścia wszystkich mieszkańców
- kult pracy organicznej
- nie marnowanie pracy poprzednich pokoleń
- pracowitość mieszkańców
Organicyzm Herberta Spencera lub monizm przyrodniczy Augusta Comte'a (porównywanie świata ludzkiego do natury, stosowanie tych samych metod) (do 2 p.)
- porównanie budowy do gąsienicy
- porównanie budowy do rośliny
- każdy element budowy miasta (dzielnica, fontanna, plac, park, muzeum) spełnia określoną funkcję i służy całemu miastu
Ewolucjonizm (Karol Darwin, Herbert Spencer) (do 4 p.)
- dobór naturalny (umieranie ludzi słabego zdrowia w ciągu roku;odchodzenie nieudolnych w ciągu kilku lat)
- prawo silniejszego (przetrwanie w mieście mają zagwarantowani tylko najsilniejsi;przetrwanie w mieście mają zagwarantowani tylko najzdolniejsi)
- budowane przez wieki
- dorobek poprzednich pokoleń wykorzystywany i pomnażany jest przez kolejne generacje paryżan
- tworzone przez wielu ludzi
- doskonale dostosowane do potrzeb mieszkańców
Utylitaryzm (John Stuart Mill) (do 2 p.)
- to co piękne w Paryżu jest też użyteczne
- użyteczność miasta źródłem szczęścia
Idea równości społecznej (1 p)
wszyscy mają jednakowy dostęp do posągów, obrazów itp.
Wnioski
1.Pełny (3 p):
Wokulski dostrzega planowość i logikę w budowie Paryża.
Wokulski patrzy na Paryż jak pozytywista i ocenia je bardzo pozytywnie ze względu na realizację najważniejszych idei pozytywizmu.
Wokulski poddaje refleksji proces powstawania Paryża, jego budowę i organizację.
2.Częściowy (2 p)
Wokulski dostrzega, że Paryż jest podobny do organizmów: roślinnego i zwierzęcego.
Łączy to z pozytywistycznymi filozofiami: organicyzmem i ewolucjonizmem.
3.Próba podsumowania (1 p)
Wokulski dostrzega w Paryżu podstawowe elementy ideologii pozytywistycznej