Makbet a tragedia szekspirowska

Tragedia szekspirowska

Makbet

różne miejsca akcji

Szkocki zamek Makbeta, wrzosowiska, obóz rycerski, zamek Makdufa, pustkowie czarownic, angielski zamek królewski

• czas akcji rzadko pokrywa się z czasem fabuły

• czas akcji może zostać rozciągnięty na lata

akcja obejmuje około 17 lat

• wielowątkowość

• sceny zbiorowe

• brak chóru

• różne wątki np.: dzieje Banka, rozwój opozycji w kręgu elity społeczeństwa, dramat lady Makbet, Makduffa łączy postać Makbeta,

• sceny zbiorowe: pole bitwy, przyjęcie w domu Makbeta

• chóralne kwestie czarownic nie pełnią tej samej roli, co chór (nie oceniają, nie komentują)

• mieszanina stylów: proza, poetycki charakter monologów

• wiersz biały,

liczne monologi

• zmienność nastroju, czyli po scenach tragicznych, okrutnych występują sceny żartobliwe

• przyroda stanowi tło dla scen, tworzy, potęguje nastrój grozy

żarty odźwiernego po zabiciu Dunkana

język nie zawsze podniosły, bogactwo mowy potocznej, regionalizmy, przysłowia, celne powiedzenia, indywidualizacja języka dostosowana do charakteru osób, ale np. w monologach występuje mnóstwo ozdób retorycznych, metafor i porównań

monolog odźwiernego

na scenie obecni są bohaterowiei wysoko urodzeni i niskiego pochodzenia

Makbet, Dunkan, pokojowcy,

bohater dynamiczny, zmienia się, jest

skomplikowany pod względem psychicznym

Makbet z szlachetnego rycerza zmienia się w paranoicznego despotę, a nawet szaleńca ufnego we własną nieśmiertelność.

Lady Makbet również zmienia się – popada w szaleństwo

są sceny pojedynków, otruć, bohaterowie umierają na scenie

przewaga scen realistycznych, występowanie świata fantastycznego w roli pomocniczej względem fabuły,

przemieszanie światów, nakładanie się ich na siebie, nastrój grozy i niesamowitości, sceny wizyjne;

istnienie świata fantastycznego jest wynikiem upostaciowania przez Szekspira psychologicznych motywacji bohaterów

duch Banka, zjawy w grocie

zachowanie łańcucha przyczynowo-skutkowego przy jednoczesnym jego rozluźnieniu

kolejne zbrodnie Makbeta pociągają za sobą następne

Tragizm człowieka miotanego różnymi namiętnościami (psychologizm);

Makbet miota się między uczciwością a ambicją, potem między żądzą władzy a strachem;

pouczenie moralne

zbrodnia nie popłaca, gubi człowieka

Imię głównego bohatera jest zamieszczone w tytule tragedii

Makbet

• tematem są wielkie namiętności ludzi

• człowiek może sam o sobie decydować, a jego tragizm wynika z dokonywania niewłaściwych wyborów spowodowanych uleganiem własnym namiętnościom, spod wpływu których nie potrafi się wyzwolić

• żądza władzy

• fatalny wybór królobójstwa (czarownice to symbol zła, któremu nie trzeba ulec)

odwołanie do historii, przekazów, podań i swobodne ich modyfikowanie

wybiórczooparł się o kroniki Rafała Holinsheda.

inscenizacja dosyć luźna, stroje z epoki, aktorzy bez masek, koturnów itp.

inscenizacja dosyć luźna, stroje z epoki, aktorzy bez masek, koturnów itp.

kobiece role odgrywali młodzi chłopcy,

kobiece role odgrywali młodzi chłopcy,

zmienna dekoracja, choć nadal nie jest zbyt bogata, często miejsce akcji charakteryzują napisy,

zmienna dekoracja, choć nadal nie jest zbyt bogata, często miejsce akcji charakteryzują napisy,

prolog

podział na akty, sceny,

występowanie długich monologów, oracji

zmierzanie ku katastrofie