Expand
-
Collapse
Zbrodnia i kara
narrator
niewiedza
jakby, prawdopodobnie
personalna
przyjmuje perspektywę bohatera
mowa pozornie zależna
mowa zależna - monologi
dialogi bohaterów
przedmiot narracji
życie wewnętrzne głównego bohatera
rzeczywistość XIX-wiecznego Petersburga
język
świat przedstawiony
bohaterowie
Raskolnikow
student prawa
trudna sytuacja materialna
nie potrafi kierować swoim życiem
ulega mrocznej stronie psychiki
motyw snu
ucieczka od rzeczywistości
zniewolenie
koszmar
podobieństwo do Sądu Ostatecznego
metafora zła, które zawładneło dusza boahtera
morderstwo
idea nadczłowieczeństwa
Max Stirner
potem F. Nietzsche
bycie Napoleonem
chce się wyrwać ze społecznego modelu upadku
lub ulega szatanowi
mordując, ulega "prawdzie rozumu"
wyłożona w artykule napisanym wcześniej
podstawą jest racjonalizm
prowadzi do zła
oskarżenie filozofii
relatywizm jest zły
aluzje do oświecenia
pchnęła go do tego trudna sytuacja materialna
pragnął ulżyć biednym
tym czynem umiera
przypomina Łazarza
dopiero po 7 latach katorgi przyjmuje "prawdę wiary"
Sonia
personifikacja ewangelicznej dobroci
przypomina Chrystusa
wskrzesza Raskolnikowa
jest poniżona jak Chrystus
stosunek do cierpienia
pokora
wiara
cierpliwość
poświęcenie
chrześcijaństwo
Chrystus
uwrażliwia duszę Raskolnikowa
Katarzyna
Razumichin
Marmieładow
Porfiry Porfirowicz
Piotr Pietrowicz Łużyn
Swidrygajłow
samobójstwo
forma śmierci potwierdza diaboliczne życie
Dunia
zamierza wyjść za Łużyna
to forma poświęcenia za Rodiona
poświęcenie za grzeszników
jest poniżona jak Chrystus
fabuła
zbrodnia
śledztwo
kara i odkupienie win
czas akcji
7 lipiec 1865 - 20 lipca
grudzień 1865
wyrok
przestrzeń
miejsce akcji
Petersburg
Syberia
epilog
miasto przeklęte
malaryczny klimat
mieszkańcy to zbieranina i chołota
alkoholizm i prostytucja
małe i ciasne mieszkania
brudne ulice
tłok
silne kontrasty
bogate dzielnice
biedne dzielnice
tematyka moralno-filozoficzna
poszukuje odpowiedzi
nie daje gotowych propozycji myślowych
dusza ludzka
dysharmonia
rozterki etyczne
poszukiwanie wartości, idei
dialektyczne podejście do człowieka
rezygnuje z problematyki społecznej
konflikt "prawdy wiary" i "prawdy rozumu"
Fiodor Dostojewski
należy do tzw. nowej szlachty
średniozamożnej
miał sześcioro rodzeństwa
ukończył Wojskową Szkołę Inżynieryjną w Petersburgu
porzucił służbę w wojsku dla pisarstwa
debiut literacki
"Biedni ludzie"
1846
entuzjastyczne przyjęcie
uprawia prozę psychologiczną
realizm psychologiczny
pod wpływem
Gogola
Lermontowa
uczestnik ruchu pietraszewców
utopijny socjalizm
przez 10 lat
katorgi w Omsku
"Wspomnienia z domu umarłych"
1861
analiza psychiki zbrodzniarza
zło tkwi w psychice ludzkiej
duchowy prymat narodu rosyjskiego
podstawy dla rosyjskiego mesjanizmu narodowego
wiara w szczególną rolę Rosji
służba wojskowa na Syberii
do 1859
autor
"Idiota"
1869
bohater - książę Myszkin jak Chrystus i don Kichot
"Biesy"
1872
"Bracia Karamazow"
1880
1866
gatunek
powieść realistyczna
szczegółowe opisy
zasada prawdopodobieństwa
łańcuch przyczynowo-skutkowy
zasada mimesis
obiektywizm
powieść psychologiczna
studium umysłu zbrodniarza
koncentracja na procesach psychicznych
mistrz analizy psychologicznej
powieść polifoniczna
głos narratora jest równie ważny co bohaterów
wielość opini na jeden temat
często sprzecznych
ważna rola czytelnika
rezygnuje z komentarza odautorskiego
Bibliografia:
B. Bursow, "Osobowość Dostojewskiego"
L. Szestow, "Dostojewski i Nietzsche. Filozofia tragedii"
"Historia literatury światowej w dziesięciu tomach. Tom VII", red. T. SKoczek