Interpretacja porównawcza utworów literackich

Język polski. Pisemna matura od 2015 r. - poziom rozszerzony

Interpretacja porównawcza utworów literackich

Interpretacja porównawcza utworów literackich stanowi jedyną alternatywę dla wypracowania na maturze pisemnej z języka polskiego (poziom rozszerzony). Interpretacja tekstu poetyckiego powinna przybrać formę dłuższej wypowiedzi argumentacyjnej.

Wypracowanie nie może liczyć mniej niż 300 słów.

Zadanie składa się z:

1. polecenia,
2. dwóch tekstów literackich (epickich albo lirycznych, albo dramatycznych) lub ich fragmentów. Każdy z zestawionych fragmentów musi mieć charakter autonomiczny, to znaczy można przeprowadzić jego analizę i interpretację bez konieczności odwołania się do innych fragmentów lub do całości tego utworu.

Cele interpretacji porównawczej utworów literackich

1. Ma ona służyć sprawdzeniu umiejętności zdającego z zakresu tworzenia wypowiedzi pisemnej zgodnie z podstawowymi regułami jej organizacji, zachowującej zasady spójności znaczeniowej i logicznej, posiadającej czytelną kompozycję, a także spójnej, stosownej i funkcjonalnej pod względem stylistycznym.
2. Zdający ma wykazać się umiejętnościami opisanymi w podstawie programowej na poziomie wymagań szczegółowych w zakresie analizy i interpretacji tekstów kultury.
3. Zadaniem zdającego jest uzasadnienie postawionej tezy/hipotezy interpretacyjnej dotyczącej obu porównywanych utworów przez wskazanie rzeczowych argumentów pozwalających na jej uprawomocnienie. Uzasadnienie powinno znajdować potwierdzenie nie tylko w tekstach, ale także w kontekstach (np. biograficznym, historycznoliterackim, filozoficznym, kulturowym).

Zasady interpretacji porównawczej dwóch utworów literackich

Interpretacja porównawcza utworów literackich polega na:

1. przedstawieniu propozycji odczytania dwóch utworów należących do jednego rodzaju literackiego (odpowiednio: lirycznych, epickich lub dramatycznych), czyli zaprezentowaniu zrozumianych przez zdającego sensów zawartych w tych tekstach,
2. ustaleniu podobieństw i/lub różnic między nimi
3. przedstawieniu wniosków wynikających z zestawienia tych podobieństw/różnic.

Część argumentacyjna powinna zawierać ustalenia analityczne dotyczące na przykład:

– elementów sytuacji komunikacyjnych dostrzeżonych w utworach;
– kompozycji tekstów oraz ich funkcji;
– cech stylu wypowiedzi i użytych w nich środków językowych (zwłaszcza o charakterze artystycznym) oraz ich funkcji;
– dosłownych i niedosłownych znaczeń poszczególnych elementów utworów (w tym ich tytułów – w wypadku porównywania utworów lirycznych), zwłaszcza metaforycznych, alegorycznych i symbolicznych;
– przynależności gatunkowej tekstów;
– kreacji świata przedstawionego (w tym funkcji motywów literackich w przeczytanych tekstach).

Kompozycja wypowiedzi argumentacyjnej

Zdający może zbudować wypowiedź w rozmaity sposób:

1. w porządku linearnym prowadzącym od poszczególnych ustaleń analitycznych do wniosków natury ogólnej;
   w porządku linearnym prowadzącym od postawienia tezy/hipotezy, poprzez prezentację argumentów w postaci ustaleń szczegółowych, po sformułowanie wniosku;
2. w porządku nielinearnym – zgodnie z pojawiającymi się skojarzeniami, rozszerzającymi krąg ustaleń lub je zawężającymi i pogłębiającymi.

Źródło:

http://www.cke.edu.pl/files/file/Matura-2015/Informatory-2015/Jezyk-polski.pdf