Strona 3 z 4
2. Konspekt przykładowej odpowiedzi na temat:
W jaki sposób Internet wpływa na formy i sposoby komunikowania się ludzi między sobą? Uzasadnij swoje stanowisko, odwołując się do przytoczonego tekstu Jana Grzeni, do modelu aktu komunikacji językowej i do wybranego tekstu kultury.
Matura 2015. Zadanie egzaminacyjne na ustną maturę z języka polskiego
Przykładowa realizacja zadania
ZAGADNIENIA WPROWADZAJĄCE
- Wyjaśnienie, na czym polega stylizacja;
- Wymienienie rodzajów stylizacji i ich omówienie (archaizacja, dialektyzacja, kolokwializacja).
ROZWINIĘCIE TEMATU
Stylizacja wprowadza czytelnika w fabułę dzieła, pomaga odtworzyć ducha epoki, w której umieszczona została akcja powieści.
Uwiarygodnienie czasu i przestrzeni w powieści Andrzeja Sapkowskiego:
- konkretne miejsca (Grunwald, Morawa);
- postaci historyczne (Zawisza Czarny z Garbowa);
- nazwy średniowiecznych instytucji (komandoria joannicka).
Archaizacja:
- słowa znane, dziś nieużywane (giermek, bakałarz);
- przywołanie dawnych wyrazów i form kolokwialnych (głupiś, kapcan);
- składnia zdań nawiązująca do języka staropolskiego (wzorowana na łacinie);
- krótkie zdania z archaicznymi formami zaimków i przyimków, jak tedy (wtedy) czy ku (do) zwiększają ekspresję, nie utrudniają zrozumienia tekstu. W Weselu Stanisława Wyspiańskiego ważnym środkiem artystycznym jest dialektyzacja:
- charakteryzuje chłopów, odróżnia ich od inteligencji;
- zwiększa ekspresję, oryginalność poszczególnych bohaterów (Czepiec).
WNIOSKI PODSUMOWUJĄCE
Stylizacja:
- uwiarygodnia miejsce i czas akcji;
- konkretyzuje tło akcji i realia;
- indywidualizuje język bohaterów i wskazuje na ich pochodzenie społeczne, charakteryzuje postać, jej wykształcenie, temperament, status;
- urozmaica język utworu.