Klucz odpowiedzi do zadania maturalnego: Analizując wiersze Gdy tu mój trup… Adama Mickiewicza oraz Światło w ciemnościach Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej, porównaj ukazane w nich obrazy świata marzeń i rzeczywistości. Wykorzystaj właściwe konteksty.
Klucz odpowiedzi:
ROZWINIĘCIE TEMATU - wypracowanie maturalne - poziom podstawowy
Za rozwinięcie tematu można uzyskać maksymalnie 25 punktów.
1. Określenie zasady zestawienia tekstów, np.: 2 p.
a. wiersze z różnych epok, podejmujące podobny problem,
b. wiersze – wyznania,
c. refleksyjny charakter wypowiedzi,
d. bohater liryczny – emigrant,
e. podmiot mówiący utożsamiony z autorem,
f. nostalgiczny charakter utworów.
2. Przedstawienie świata rzeczywistego bohatera w wierszu Gdy tu mój trup…, np.: 3 p.
a. nieakceptowany przez bohatera,
b. miejsce przebywania, emigracji,
c. wywołuje uczucie obcości,
d. rodzi poczucie zniechęcenia,
e. wymaga zachowania pozorów, konwenansów,
f. rodzi poczucie rozdwojenia,
3. Przedstawienie świata marzeń bohatera w wierszu Gdy tu mój trup…,, np.: 5 p.
a. miejsce ucieczki duszy,
b. miejsce wyimaginowane,
c. świat wspomnień,
d. ojczyzna myśli,
e. strony rodzinne (ganek domu),
f. miejsce młodzieńczych przeżyć, przyjaźni i miłości,
g. piękny, idylliczny,
h. świat natury (pola, łąki, drzewa),
i. zapewnia szczęście,
j. wyidealizowany (raj, arkadia)
4. Przedstawienie świata rzeczywistego bohaterki w wierszu Światło w ciemnościach, np.: 4 p.
a. miejsce przebywania, inne niż ojczyzna,
b. świat jawy, w którym życie toczy się w ciągu dnia,
c. miejsce codziennych, monotonnych zajęć, nieistotnych spraw,
d. zaspokaja potrzeby ciała,
e. nie zaspokaja potrzeb duchowych,
f. przytłacza,
g. świat – labirynt,
h. traktowany z pogardą (bezsilnością, bólem),
i. powrót ze snu do rzeczywistości jest bolesny (światło w oczy).
5. Przedstawienie świata marzeń bohaterki w wierszu Światło w ciemnościach, np.: 5 p.
a. istnieje w snach,
b. konkretny – Polska,
c. rodzinne miasto – Kraków (przywołane rzeczywiste nazwy miejsc, ulic),
d. miejsce znajome, przyjazne,
e. daje poczucie bezpieczeństwa – dom rodzinny,
f. eden (biblijny raj) – przestrzeń sacrum,
g. jest małą ojczyzną,
h. obiekt tęsknoty.
6. Funkcjonalne zastosowanie kontekstów interpretacyjnych, np.: 3 p.
a. biograficznego,
b. historycznego,
c. historycznoliterackiego,
d. kulturowego.
7. Podsumowanie, np.:
3 p.
wymienienie podobieństw i różnic w obrazach świata rzeczywistego i świata marzeń (np.: stwierdzenie, że utracona ojczyzna jest ciągle żywa we wspomnieniach poetów, cierpią z powodu oddalenia, rzeczywistość budzi różne uczucia, ucieczka w marzenie i sen) oraz dostrzeżenie ich związków z kontekstami;
2 p.
wskazanie podobieństw/ podobieństwa i różnicy;
1 p.
wskazanie podobieństwa lub różnicy.