PLAN ROZPRAWKI – INNY ŚWIAT Człowieczeństwo jako zbiór wartości
Przeczytaj także tekst rozprawki napisanej na podstawie tego planu: Rozprawka. Człowieczeństwo jako zbiór wartości
Zobacz też: {ln: Jak napisać plan rozprawki?}
I
PLAN WSTĘPU ROZPRAWKI
1.Okres II Wojny Światowej
a) zajęcie ziem polskich przez ZSRR (17 IX 1939r.)
b) wyniszczanie narodu polskiego i depolonizacja ziem zagarniętych Polsce (zsyłki do obozów pracy);
2. Literatura powojenna:
a)opisy życia podczas wojny
-„Pamiętnik z powstania Warszawskiego” (Miron Białoszewski)
b)literatura łagrowa
-„Pożegnanie z Marią” (Tadeusz Borowski)
3. „Inny Świat” – literatura łagrowa
a) oryginalność
- deheroizacja postaci,
- brak martyrologii,
- zwracanie uwagi na język;
b) Gustaw Herling-Grudziński
-międzynarodowy rozgłos dzięki „Innemu Światu”
-ur. W 1919r. w Kielcach
-student Uniwersytetu Warszawskiego
-aresztowany w Grodnie przez NKWD i oskarżony o szpiegostwo
-pobyt w łagrze sowieckim w okolicach Archangielska (char. Autobiograficzny);
-walka za sprawę polską pod dowództwem gen. W. Andersa;
c) obóz:
- miejsce wycieńczającej pracy,
- zmiana hierarchii wartości lub ich zanik
· „Nie wolno człowiekowi tworzyć nieludzkich warunków, bo człowiek jest ludzki tylko w ludzkich warunkach”;
-odczłowieczenie postaci;
4. TEZA: „Warunkiem zachowania człowieczeństwa jest wierność wartościom z wolności”
II
PLAN ROZWINIĘCIA ROZPRAWKI:
1. Nie każdy bohater miał na tyle siły, by zachować swoje wartości:
a) Kowal
- utracił wartości – miłość – na rzecz instynktu samozachowawczego
· zdecydował się oddać swoją kobietę – Marusię – swoim kompanom, aby uniknąć ich zawiści;
-dobrowolnie zrzeka się człowieczeństwa – zanik szacunku dla innyh ludzi i ich godności
·”nocne łowy” – polowania na kobiety i zbiorowe gwałty;
b)Zelik Lejman:
-porzuca podstawowe wartości – międzyludzką solidarność - aby ułatwić sobie życie
·donosi na towarzyszy niedoli;
-decyduje się dobrowolnie zrzec ostatniej wolności – ducha
·chce zostać „lojalnym i pokornym więźniem sowieckim”;
*Cena za zachowanie człowieczeństwa okazała się zbyt wysoka, a bohater przesiąknięty złem zaabsorbowanym z obozowego środowiska, nie chce jej zapłacić;
*Chęć zaspokojenia potrzeb przyziemnych, fizjologicznych pozbawia szansy na zaspokojenie potrzeb ducha;
2. Istniały nieliczne przypadki zachowania ludzkich wartości:
a) Michaił Aleksiejewicz Kostylew:
-zachował wierność swoim ideałom:
·nie chciał pracować dla reżimu, który jest zakłamany i więzi go na podstawie nieprawdziwych wydarzeń
- zachowuje pozory wolności wybierając samemu czas i rodzaj śmierci;
˃ Postawa podobna do Konrada Wallenroda – bohatera Adama Mickiewicza -, który popełnia samobójstwo, aby odzyskać wolność i autentyczność.
b)Gustaw:
- zachowuje typowo ludzkie uczucia i postawy:
·przyjaźń - nawiązuje przyjaźnie z Pamfiłowem,
·litość - dzieli się posiłkiem z ………………….,
-po wyjściu z obozu odrzuca zasady z niewoli
· nie wyraża zrozumienia dla zachowania Jewrieja, ponieważ byłoby to powrotem do obozowej moralnośi;
c)Jewriej:
-w obozie postępił wbrew swoim zasadom:
·poświadcza nieprawdę i przyczynia się do śmierci 4 osób;
-mimo ulegnięciu instynktowi samozachowawczemu ocale swoje człowieczeństwo – sumienie:
·wspomnienia nie pozwalają mu zaznać spokoju, gdyż ma świadomość, iż postąpił źle (wyrzuty sumienia): Gustaw: „widziałem jego spoconą, przekrzywioną strachem twarz”;
-człowieczeństwo, które się w nim zachowało napawa go lękami przed niefizyczną karą, która może go spotkać po śmierci; zachowując wiarę w wartości właściwe tylko ludziom dowodzi swego człowieczeństwa - Gustaw: „skulił się na łóżku, jakby w oczekiwaniu na cios” -
*Zachowanie uczuć wyższych i postaw godnych istoty ludzkiej było możliwe, ale niezmiernie trudne – wymagało ogromnych poświęceń;
*Postąpienie wbrew własnym ideałom spotyka się z wew. sprzeciwem i świadczy o pozostaniu im wiernym;
*Wiara w niefizyczny byt i nieuchronność kary jest właściwa tylko człowiekowi;
III
PLAN ZAKOŃCZENIA ROZPRAWKI:
1. Sposób funkcjonowania obozu w celu odczłowieczenia podwładnych:
a) rozbijanie solidarności pomiędzy skazańcami:
- wprowadzenie rywalizacji o zaspokojenie podstawowych potrzeb, aby nastawić więźniów przeciwko sobie,
- wydawanie zbyt małych racji żywnościowych, aby obudzić w skazańcach podstawowe instynkt;
b)pozbawianie wolności i kontaktu z bliskimi
- niszczenie ludzkiej psychiki, pozbawianie nadziei;
c) stawianie ludzi w sytuacji bez wyjścia
-możliwość ratowania siebie kosztem innych i własnej moralności: krzywoprzysięstwo, donosicielstwo, kradzieże;
2. Skutki działania łagrów:
a) wyniszczenie fizyczne i psychiczne:
-niedobór witamin i choroby;
- wycieńczenie spowodowane głodem i morderczą pracą;
-lęki,
-bolesne wspomnienia;
b) wyobcowanie więźniów:
- poczucie samotności,
- wyobcowanie od społeczności;
c) pozbawianie ludzkich odruchów:
- litości,
- przyjaźni,
- skrupułów.