Słownik języka polskiego

tematyzacja

Tematyzacja to proces i opis mechanizmów czynienia tematem wypowiedzi różnych jej elementów, tworzenia dłuższej wypowiedzi na jeden temat.
  • Trzy aspekty tematyzacji wg Daneša:
a)funkcjonalny (składnik tematyczny jest semantycznym lub referencjalnym powtórzeniem wyrażenia, do którego nawiązuje),
b)znaczeniowy (składnik tematyczny jest semantycznym lub referencjalnym derywatem wyrażenia, do którego nawiązuje),
c)przestrzenny - odległość członów (wiąże składniki kolejnych wypowiedzeń - tematyzacja kontaktowa lub wypowiedzeń oddalone od siebie - tematyzacja na odległość).
  • Sposoby tematyzacji (wiążą się z różnymi stylami funkcjonalnymi i odmianami gatunkowymi i pozwalają badać historyczną zmienność form wypowiedzi):
a)Istnieje hipertemat, do niego nawiązują (rozczłonkowują go) wszystkie tematy, wtedy rematy tworzą luźny, paralelny ciąg (H = T1+T2+T3+Tn);
b)Temat pierwszy jest powtarzany w kolejnych zdaniach, a wszystkie tematy powtarzają treść tematu 1. (T1=T2=T3=Tn)
c)Remat może być również tematyzowany w następnej wypowiedzi (wg Gajdy to cecha charakterystyczna tekstów naukowych)

Pojęciem tym posługują się językoznawcy zajmujący się stylistyką lingiwstyczną.

Zobacz też:

temat


Opracowano na podstawie: T. Dobrzyńska, Tekst - w perspektywie stylistycznej, w: Tekst i jego odmiany, red. T. Dobrzynska, Warszawa 1996, 125-143.


Serwis rozdaje przeglądarkom bezpieczne ciasteczka.