3. Stanowisko każdego autora (przemiana - skutek)

Obszar Współczesność wolnego świata – skutek Współczesność zza żelaznej kurtyny – skutek
Historia Kryzysy po 1990 r. uczą nieufności wobec prostych narracji. Przełom ’89 przynosi wolność, ale też nowe podziały.
Społeczeństwo Mobilność i pluralizm rosną; wspólnota pęka na bańki. Doświadczenie solidarności wzmacnia zaufanie, potem ściera się z polaryzacją.
Kultura/Język Wolność słowa wymaga higieny informacyjnej; grozi postprawda. Demaskacja nowomowy buduje nawyk mówienia wprost.
Filozofie Egzystencjalna odpowiedzialność i krytyka konsumpcjonizmu jako przeciwwaga. Personalistyczny dialog „Ja–Ty” porządkuje życie wspólnoty.
Technologia/Globalizacja Dostęp do wiedzy i współpracy; ryzyko algorytmicznej manipulacji. Wolny obieg informacji zamiast cenzury; „szum” utrudnia rozeznanie.