Molier: Świętoszek - opracowanie lektury

Dokładne streszczenie „Skąpca” Moliera

Akt I.

Walery i Eliza rozmawiają o swojej miłości i o obawach Elizy — boi się gniewu ojca, opinii innych oraz zmiany uczuć Walerego. Walery wyjaśnia, że ukrywa swoje prawdziwe nazwisko, pracuje jako rządca w domu Harpagona, by być bliżej Elizy i zyskać jego zaufanie. Kleant wyznaje Elizie miłość do Marianny, dziewczyny niedużej zamożności, opiekującej się chorą matką, i boi się reakcji ojca. Harpagon pojawia się, oskarża służącego Strzałkę o szpiegostwo, przeszukuje go i wyrzuca z domu. W monologu wyjawia, że zakopał szkatułkę z dziesięcioma tysiącami talarów i boi się, że dzieci słyszały, gdzie jest skarb. Zaskakuje wszystkich, oznajmiając, że chce poślubić Mariannę, a Elizę wydać za Anzelma, który zgodził się nie żądać posagu. Eliza protestuje, Walery doradza jej pozorne posłuszeństwo i odroczenie decyzji — np. przez udawanie choroby. Ojciec powierzchownie się zgadza, widząc, że Eliza wydaje się posłuszna.

Akt II.

Kleant próbuje zdobyć pożyczkę 15 000 franków od lichwiarza – warunki są bardzo niekorzystne. Okazuje się, że lichwiarzem jest Harpagon, który przez pośredników sam stawia warunki spłaty. Do konfliktu między ojcem a synem dochodzi, kiedy Kleant zarzuca Harpagonowi skąpstwo i lichwę. Pojawia się Frozyna, swatka, która mówi Harpagonowi o Mariannie, jej posagu i sytuacji; Harpagon zachwyca się perspektywą małżeństwa, jednak odmawia zapłaty swatce.

Akt III.

Harpagon przygotowuje przyjęcie dla Marianny — wydaje drobiazgowe polecenia, by oszczędzać: mniej świec, pilnowanie zastawy i usług służby. Eliza ma pilnować sreber. Kleant stara się być uprzejmy wobec Marianny, wręcza jej pierścień (w imieniu Harpagona) jako prezent. Dochodzi do kilku napięć: Harpagon jest zazdrosny o uwagi syna wobec Marianny; sługa Jakub buntuje się przeciw absurdom, nazywa Harpagona skąpcem; Walery stara się łagodzić sytuację. Harpagon coraz bardziej kontroluje przygotowania do przyjęcia i relacje między Kleantem a Marianną.

Akt IV.

Kleant, Marianna, Eliza i Frozyna knują, jak obejść plany Harpagona. Harpagon zaczyna mieć podejrzenia co do zachowania Kleanta wobec Marianny. Dochodzi do kłótni między ojcem a synem: Harpagon żąda zerwania kontaktów z Marianną. W pewnym momencie służący Strzałka kradnie szkatułkę, przekazuje ją Kleantowi. Harpagon odkrywa kradzież – rozpoczyna śledztwo, oskarża domowników, służących. Panika, chaos w jego domu.

Akt V.

Harpagon wzywa Komisarza, grozi konsekwencjami, chce odnaleźć złodzieja szkatułki. Jakub fałszywie oskarża Walerego – Walery ma być złodziejem. Walery przyznaje się (lub przynajmniej dominuje podejrzenie), ale mówi też o miłości do Elizy. Pojawia się Anzelm — okazuje się, że jest ojcem Walerego i Marianny (don Tomasz d’Alburci), który kiedyś rzekomo zginął. Marianna jest siostrą Walerego. Kleant proponuje ojcu zwrot szkatułki w zamian za zgodę na ślub z Marianną, Anzelm popiera obie pary: Walerego z Elizą i Kleanta z Marianną, zobowiązuje się pokryć koszty ceremonii. Harpagon, widząc, że odzyska szkatułkę, zgadza się na oba małżeństwa. Kończy się pojednaniem i odzyskaniem skarbu, który dla Harpagona jest najważniejszy.

Krótkie streszczenie „Skąpca” Moliera

Komedia „Skąpiec” przedstawia Harpagona — obsesyjnie skąpego ojca, który manipuluje dziećmi: chce wydać córkę Elizę za bogatego Anzelma bez posagu, sam planuje poślubić Mariannę, ukochaną jego syna, Kleanta. Walery, ukochany Elizy, pracuje u Harpagona, by zyskać jego aprobatę. Kleant próbuje pożyczyć pieniądze, lecz lichwiarzem okazuje się ojciec Harpagona. Dochodzi do wzajemnych pretensji, przygotowań do przyjęcia, napięć i sprzeciwu sługi Jakuba, który nazywa Harpagona dusigroszem. Kiedy szkatułka z pieniędzmi Harpagona znika (kradnie ją Strzałka), rozpoczyna się śledztwo, oskarżenia spadają na Walerego. W finałowych momentach wyjawia się, że Walery i Marianna są dziećmi Anzelma — Harpagon odzyskuje szkatułkę, zgadza się na śluby: Walerego z Elizą i Kleanta z Marianną.