Analiza dramatu i interpretacja dramatu
Artykuł ma Ci pokazać na co trzeba zwracać uwagę w trakcie analizy fragmentu dramatu. Powinien odpowiedzieć na pytania jak analizować dramat? Jak analizować fragment dramatu? Jak analizować scenę dramatu?
Zobacz także: {ln: Słownik pojęć związanych z dramatem}
Analiza didaskaliów, czyli tekstu pobocznego dramatu
- sprawdź ich obecność,
- oceń ich dokładność,
- opisz ich zakres (czego dotyczą),
- opisz informacje, które zawierają,
- wskaż ich cel.
Tekst główny dramatu
Postacie dramatu
- Opisz ilość postaci, ich rolę w akcji dramatu, ich udział w akcji (główny, poboczny, epizodyczny).
- Zanalizuj sposób wypowiedzi postaci dramatu (język, styl, elementy etykiety, forma wypowiedzi, środki stylistyczne) zastosowana forma wypowiedzi: lament, apart, introspekcyjny monolog, autocharakterystyka, tyrada.
- Opisz stopień skomplikowania postaci.
- Określ czy bohater jest:
- aktywny czy pasywny;
- statyczny czy dynamiczny;
- pozytywny czy negatywny;
- główny, poboczny, czy epizodyczny.
- Odpowiedz na pytanie jakim jest rodzajem postaci:
- typ,
- charakter,
- osobowość.
- Oceń sposób charakteryzowania głównego bohatera (przez własne słowa, przez dialog, przez gest, przez didaskalia, przez czyny, przez rekwizyt).
- Odszukaj motywy działania głównego bohatera (np.: wiedza, pieniądze, ambicja, emocje).
Przestrzeń we fragmencie dramatu
- miejsce akcji,
- oceń stopień szczegółowości,
- określ wierność wobec rzeczywistości,
- sprawdź stosowanie zasady prawdopodobieństwa,
- określ, gdzie znajdują się te informacje,
- odpowiedz na pytanie: jaką funkcję pełni przestrzeń? np.: tworzy nastrój.
Czas akcji dramatu
- opisz czas akcji,
- oceń jego dokładność,
- określ, gdzie znajdują się te informacje.
Akcja dramatu
- opisz przebieg wydarzeń,
- oceń ich wpływ na akcję (które są wydarzenia ważniejsze, a które mają mniejsze znaczenie?),
- jeśli analizujesz fragment/scenę oceń jego rolę w akcji dramatu,
- naruszenie zasady prawdopodobieństwa,
- nazwij jaką część akcji stanowi ten fragment:
- ekspozycja,
- zawiązanie akcji,
- rozwinięcie (konflikty, perypetie, intrygi),
- punkt kulminacyjny,
- rozwiązanie akcji – zakończenie,
- opisz kompozycję akcji
- zasada: przyczyna-skutek, następstwa czasowego,
- logiczność/nielogiczność,
- określ dominantę kompozycyjną utworu,
- opisz istotę konfliktu między postaciami,
- przedstaw motywację zdarzeń:
- fantastyczna:
- metafizyczna (bohaterowie są zdeterminowani przez bogów, fatum);
- baśniowa (wydarzenia są zdeterminowane przez konwencję);
- realistyczna:
- psychologiczna (bohaterów determinują ich cechy wewnętrzne);
- społeczna (bohaterów determinuje ich pochodzenie, urodzenie).
Język dramatu
- określ występujące rodzaje dialogu:
- dialog dyskusyjny,
- dialog sytuacyjny,
- dialog konwersacyjny,
- dialog pozorny,
- wskaż funkcje dialogu np.: charakteryzuje bohaterów, ukazuje relacje między bohaterami, przyśpiesza tempo akcji,
- opisz budowę dialogu np.: pytania retoryczne, wyliczenia,
- wskaż adresatów dialogu,
- odnajdź czy jest zastosowana indywidualizacja językowa,
- wyszukaj style językowe,
- oceń stosowanie zasady prawdopodobieństwa,
Wersyfikacja
- budowa wiersza (składniowo-intonacyjny, sylabizm, sylabizm względny, sylabotonizm, tonizm) lub jej brak,
- ilość zgłosek w wersie,
- rymy,
- układ rymów.
Cechy gatunku
- określ gatunek dramatu i odmianę gatunkową dramatu,
- wyznaczniki gatunkowe dramatu (np.: ironia tragiczna, zasada decorum, tragizm, komizm, element farsy),
- wykorzystane w dramacie gatunki (np.: komedia, farsa, tragedia, moralitet, intermedium),
- przedstaw podejmowany temat,
- oceń konwencjonalność rozpoczęcia i zakończenia sceny.
Interpretacja dramatu
Interpretacja to Twoje wypracowanie, w którym wykorzystujesz całą swoją wiedzę wynikając z analizy tekstu dramatycznego. Kolejność prezentowanych treści musi być efektem Twojej kompozycji. Najlepiej wykorzystać tu Jak napisać dobry esej w 7 krokach? lub prościej: {ln: Jak napisać rozprawkę? ' rozprawkę}.
Jeśli analizowałeś fragment odnieś wnioski z analizy fragmentu dramatu do całości.
Opisz związki pomiędzy poszczególnymi płaszczyznami dramatu. Zwróć szczególną uwagę na wszelkie niespójności np.: sprzeczność między wypowiedzią a sytuacją.
Pamiętaj żeby interpretacja była spójna i logiczna.