Analiza i interpretacja wiersza „Strasna zaba” (Konstanty Ildefons Gałczyński)
Warto przeczytać: {ln: jak analizować wiersz (i interpretować)?} oraz {ln: Środki poetyckie}
I Czynności wstępne
- Biografia poety
*K. I. Gałczyński urodził się w Warszawie 23 stycznia 1905 roku w rodzinie drobnomieszczańskiej.
*Rok 1926 przyniósł śmierć ojca poety.
*Jesienią 1924 roku został powołany do jednorazowej służby wojskowej w szkole podchorążych.
*W roku 1928 roku związał się z grupą literacką Kwadryga.
*W 1929r. poznał Natalię Awałow, a rok później miał miejsce ich ślub.
*W 1930r. poeta podjął pracę jako urzędnik cenzury. W 1933 roku złożył podanie o zwolnienie z pracy urzędniczej i wrócił do Warszawy.
*26 kwietnia 1936 r. rodzi się Kira, córka poety.
*W roku wybuchu II Wojny Światowej umarła matka poety.
*24 sierpnia Gałczyński otrzymał kartę mobilizacyjną i został skierowany do Korpusu Ochrony Pogranicza na granicy wschodniej. 17 września dostał się do niewoli.
*Po zakończeniu wojny dużo podróżował.
*W 1946 r. poeta wraz z rodziną zamieszkał w krakowskim Dom Literatów.
*Zmarł 6 grudnia 1953 roku po trzecim zawale serca. - Cechy twórczości
*tworzył poezję patriotyczną
*tworzył satyrę drwiącą z polskich kompleksów narodowych i kompleksów inteligencko-mieszczańskich.
*tworzył lirykę osobista i refleksyjną
*jego twórczość koncentrowała się wokół trzech tematów:
- samego poety
- świata, w którym zmuszony jest istnieć i który próbuje zrozumieć, a którego nie potrafi zaakceptować
- poezji, z której pragnie uczynić mediatorkę pomiędzy sobą, a światem
*fascynowało go życie
*Podmiotem lirycznym większości utworów był sam Gałczyński
*Wykorzystywał groteskę, by ukazać bezsens świata.
*Przed wojną był uznawany za pisarza katolickiego.
*Po wojnie został zwolennikiem nowego ładu politycznego.
II Wstępna analiza utworu
- * Utwór został napisany w roku 1936 przez K.I.Gałczyńskiego.
- * Tytuł wiersza przedstawia 'zabawe' poety z którą czytelnik będzie miał do czynienia. Seplenienie w tytule oraz całym utworze nadaje jeszcz większego wymiaru ironii i kpiny z inteligencji dla której najprostsze zadanie staje się państwową sprawą.
- * Trudne pojęcia: drab, trotuar, bezeceństwo
- * Słowa kluczowe: ironia, inteligencja, problematyka, propaganda, społeczeństwo polskie.
III Analiza właściwa
- Nadawca
* podmiot liryczny jest nieznany
* nie bierze udziały w zdarzeniu
* jest obserwatorem wydarzeń, które rozpoczęły się przed trzema laty
* wyraża swe myśli przez sytuacje
* ujawnia się tylko w specyfice języka
* wyśmiewa relacjonowane wydarzenia
* źle wypowiada się o urzędniku, dlatego można przypuszczać iż jest on osobą z tzw. Niższej grupy społecznej
* mówi w sposób komiczny
* liryka pośrednia, liryka sytuacyjna
* ośmiesza przedstawicieli warstwy urzędniczej, czyli inteligencji:
„Mąz był wyżsy uzędnik, psetarł mgłę w okulaze
i mowi: - Zecywiście cos skace po trotuaze!
cy to zaba, cy tez nie,
w kazdym razie ja tym zainteresuję się;” - Odbiorca
* kierowana do publiki sepleniących, co trzeba potraktować jako żart
*po tytule można wywnioskować, że nadawca będzie mieć do czynienia z zabawnym tekstem - Forma
* umowne i przerysowane: sytuacja, postaci, wypowiedzi
* brak spółgłosek miękkich, powoduje charakterystyczny efekt seplenienia
* komiczny sposób przedstawienia historii żaby
* nieregularnej budowy
* budowa: 10 strof, od dwóch do czterech wersów
* od pięciu do piętnastu sylab w wersie
* brak regularnych rymów
* pierwsza strofa to wprowadzenie do opowieści
* utwór ma zwrócić uwagę czytelnika na obraz społeczeństwa w latach 30
* posługuje się kabaretem
* brak spółgłosek historycznie miękkich tzw. seplenienie - Środki stylistyczne
* epitet: „ponurego draba” „historycną urocystość”
* hiperbola: „strasna zaba”
* wyolbrzymienie: „historycną urocystość”
* rymy nieregularnie:
końcowe: mglistość ,[…]uroczystość
wewnętrzne: ustawiono,[…]spędzono
niedokładne
przybierają charakter żartobliwy: np.: „...pani w sloch,[...] Męzu, och, och!”
* Poetyzm- słowo lub zwrot, będący umownym znakiem poetyckiego stylu wypowiedzi, nie jest używany w języku potocznym; zdanie zawierające dużą ilość środków stylistycznych (zwrot nie funkcjonujący w naszych wypowiedziach, zawierający wyraźny styl artystyczny)
Interpretacja wiersza "Strasna zaba"
Plan :
I Wprowadzenie
- Informacje o autorze
- data urodzenia i śmierci
- cechy twórczości
-najwybitniejsze dzieła - „Strasna zaba”
- geneza
-informacje ogólne
- teza: Przykład ironicznego ukazania władzy w okresie międzywojennym.
II Rozwinięcie
- Treść tekstu
- Analiza
- środki stylistyczne, cytat, funkcje
- struktura wiersza - Interpretacja
-przesłanie utworu
III Zakończenie
- Ocena tekstu
Moje stanowisko wobec utworu
Wiersz pt. „Strasna zaba” został napisany przez Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego. Ten sławny polski poeta urodził się 23 stycznia 1905 r., a zmarł 6 grudnia 1953r. Podczas swojego życia został powołany do służby wojskowej w szkole podchorążych, a następnie podjął pracę jako urzędnik cenzury. Po trzech latach zrezygnował z niej i wrócił do Warszawy. Podczas II Wojny Światowej otrzymał kartę mobilizacyjną i został skierowany do Korpusu Ochrony Pogranicza na granicy wschodniej, czego skutkiem było dostanie się do niewoli. Po jej zakończeniu dużo podróżował. Podmiotem lirycznym większości utworów był sam Gałczyński. Tworzył on poezję patriotyczną , głównie satyrę drwiącą z polskich kompleksów narodowych i kompleksów inteligencko-mieszczańskich. Charakterystyczną cechą jego twórczości było wykorzystywanie groteski, aby ukazać bezsens otaczającego go świata. Jego twórczość koncentrowała się wokół trzech tematów: jego samego, świata, w którym zmuszony jest istnieć i który próbuje zrozumieć, a którego nie potrafi zaakceptować oraz poezji, z której pragnie uczynić mediatorkę pomiędzy sobą, tym światem. Napisał on m.in.: powieść „Porfirion Osiełek, czyli Klub Świętokradców”, poematy „Niobe” i „Wit Stwosz” oraz wiele wierszy od liryki miłosnej po satyrę polityczną.
Dzieło „Strasna zaba” jest takim właśnie przykładem satyry politycznej. Powstało ono w 1936 r. Tytuł zapowiada, że czytelnik będzie miał do czynienia z pewnego rodzaju ‘zabawą’ poety. Natomiast podtytuł sugeruje, że wiersz ten był pisany przede wszystkim dla sepleniących, co jest kolejnym ‘żartem’ i nie należy traktować tego poważnie. Podmiot liryczny jest ukryty, a więc mamy do czynienia z liryką pośrednią. Ujawnia się on jedynie w stosunku do relacjonowanych wydarzeń. Wiersz ten jest przykładem ironicznego ukazania władzy w okresie międzywojennym.
Bohaterami utworu jest pewne małżeństwo, którego nazwisk nie znamy, wiadomo jednak, że mąż był urzędnikiem. Podczas zakupów na ulicy Marszałkowskiej zauważają oni żabę. Wystraszona żona poprosiła męża, aby pozbył się tego płaza z miasta. Natychmiastową reakcją na słowa małżonki było wykonanie kilku telefonów do wyższych urzędników Warszawy. Tym sposobem nadrzędną sprawą dla władz stolicy stało się złapanie żaby. Udało im się to dopiero po trzech latach, a na pamiątkę tego wydarzenia urządzono ogromną historyczną uroczystość. Zaproszono na nią całe miasto wraz z najwyższymi przedstawicielami Wojska Polskiego. Głos zabrała „Wysoka Figura”, która wygłosiła krótkie przemówienie na temat rangi tego wydarzenia. Tłum zebranych zareagował na to wiwatami i gromkimi brawami.
Wiersz zbudowany jest z dziesięciu strof, każda od dwóch do czterech wersów, a te od pięciu do piętnastu sylab. Nie ma on regularnej budowy. Występują liczne epitety np. „historycną urocystość” czy „ponurego graba”, które mają na celu uwydatnić szczegóły, opisać cechy charakteru i oddziaływać na wyobraźnię. Mamy też do czynienia z wyolbrzymieniami: „strasna zaba”. Podkreślają one satyryczny wydźwięk utworu. Występują rymy nieregularne: końcowe „mglistość – urocystość” i wewnętrzne „ustawiono-spędzono”. Są one niedokładne i przybierają często charakter żartobliwy, np.: „pani w sloch, męzu, och, och!”. Pojawiające się również wykrzyknienia: „jaka strasna zaba!”, mają na celu podkreślenie emocji, wagi wydarzenia, które tak naprawdę nie są ważne – groteska i satyra. Charakterystyczny efekt seplenienia spowodowany jest brakiem spółgłosek miękkich.
Wszystko w tym utworze jest umowne i przerysowane, od sytuacji przez postacie aż do wypowiedzi. Ma on na celu zwrócić uwagę odbiorcy na stosunek autora do władzy, a więc inteligencji. Poeta wyśmiewa, że nawet najprostsze zadanie staje się dla nich najważniejszym problemem państwowym – sprawą żaby, która wystraszyła pewną kobietę, zajęło się całe miasto. K. Gałczyński wyśmiewa również fakt, że właśnie rozwiązanie takich błahych spraw jest przyczyną dumy narodowej. Utwór ten pokazuje także, że społeczeństwo słucha „Wysokiej Figury”, czyli idzie za głosem osoby, która nie zajmuje się sprawami ważnymi dla kraju, ale – tak jak urzędnicy- błahostkami.
Utwór „Strasna zaba” jest barwny i oryginalny. Wyróżnia się on zdecydowanie na tle innych wierszy okresu międzywojennego. W sposób satyryczny i groteskowy ukazuje dramat Polski po wojnie – brak urzędników potrafiących zadbać o losy ojczyzny, wyznaczających cele i realizujących je.
Zgadzam się z postawą K. I. Gałczyńskiego. Władza po I Wojnie Światowej powinna starać się zjednoczyć Polaków i odbudować kraj, a nie zajmować się błahymi sprawami. Nie wnosiło to nic do ówczesnej sytuacji, a dawało jedynie złudny obraz, że cały czas coś się dzieje, a urzędnicy stale są zajęci poważnymi sprawami.