(Neoimpresjonizm) Postimpresjonizm w malarstwie
Rewolucyjne innowacje wprowadzone przez impresjonistów utraciły w połowie lat osiemdziesiątych XIX wieku urok świeżości. Młodzi malarze porzucili impresjonizm, by na nowo konstruować obraz świata.
Georges Seurat
Twórcami neoimpresjonizmu byli Georges Seurat i Paul Signac. Pierwszy z nich- „Niedzielne popołudnie na wyspie la Grande Jatte" to manifest dywicjonizmu. Artysta podejmując tematykę typową dla impresjonizmu, zamiast subiektywnego studium światła i koloru opartego na wrażeniu wzrokowym, przedstawił intelektualną konstrukcję malarską.
Paul Cézanne
Najsilniejszy wpływ na kształtowanie się nowego malarstwa na początku XX wieku wywarł Paul Cézanne. Jego kolejne wersje „Góry Św. Wiktorii" ujawniają stopniową syntetyzację natury i geometryzację, budowanych z szerokich barwnych plam. Z czasem ogólną kompozycję coraz bardziej sprowadzał do prostych konstrukcji geometrycznych, opierając je na przykład na schemacie piramidy- „Wielkie kąpiące się". I tak jego malarstwo stało się podstawą rewolucji kubistycznej.
Paul Gauguin
Do grona największych postimpresjonistów zalicza się Paula Gauguina, uważanego za symbolistę. Jego „Walka Jakuba z aniołem" przedstawia scenę, która rozgrywa się „tylko w imaginacji modlących się". Poszczególne plany obrazu, zaznaczane zmiana proporcji postaci, nie biegły w głąb, lecz spiętrzały się nad sobą. Inna wielka kompozycja Gauguina „Skąd przybywamy? Kim jesteśmy? Dokąd idziemy?" to bolesna medytacja nad przeznaczeniem człowieka, tajemnicą jego pochodzenia i przyszłości.
Vincent van Gogh
Szczególne miejsce wśród postimpresjonistów zajmuje Vincent van Gogh. Z wczesnych prac najsłynniejszy jest obraz „Jedzący kartofle", który zdaje się opowiadać tragiczną historię życia ich właściciela. Dążeniem van Gogha było wyrażenie w malarstwie własnej wrażliwości i psychiki. Cel ten osiągnął przez ekspresję koloru i linii, m.in. w dziele „Nocna kawiarnia w Arles". Jego malarstwo z czasem stawało się coraz bardziej dramatyczne i nabrało ekspresjonistycznego charakteru. Linie wiły się w konwulsyjnych rytmach, a rysunek był coraz bardziej zdeformowany. Szczególnie widoczne to jest w jego arcydziełach: „Słoneczniki", „Gwiaździsta noc", „Autoportret". Van Gogh wytyczył kierunek fowistom oraz ekspresjonistom poprzez otworzenie swym następcom drogi ku nieograniczonej ekspresji uczuć.
Gustav Klimt
Gustav Klimt to jeden z najwybitniejszych malarzy początku XX wieku. W swych obrazach ostentacyjnie odcinał się od akademickiego malarstwa dziewiętnastowiecznego. Jego dzieła charakteryzują się żywą kolorystyką i subtelnym erotyzmem. Jego najsłynniejszy obraz „Pocałunek" ukazuje erotyzm traktowany jako tajemnicza i irracjonalna siła: spleceni w miłosnym uścisku kochankowie nikną w przestrzeni ujętej niezwykle dekoracyjnie. Uwagę zwraca kontrast pomiędzy realistycznym charakterem twarzy postaci, a ich stylizowanymi szatami i kwiecistym fantastycznym tłem.