Opowiadanie Kaprala
Artykuł przedstawia interpretację i tekst historii opowiedzianej Konradowi przez Kaprala w I scenie III części Dziadów Adama Mickiewicza.
Opowiadanie Kaprala - tekst
„Dobrze, że Panu jedno to zostało imię -
Choć szuler zgrany wszystko wyrzuci z kalety,
Nie zgrał się, póki jedną ma sztukę monety.
Znajdzie ją w dzień szczęśliwy, więc z kalety wyjmie,
Więc da w handel na procent, Bóg pobłogosławi,
I większy skarb przed śmiercią, niźli miał, zostawi.
To imię, Panie, nie żart - więc mnie się zdarzyło
W Hiszpaniji, lat temu - o, to dawno było,
Nim car mię tym oszpecił mundurem szelmowskim -
Więc byłem w legijonach, naprzód pod Dąbrowskim,
A potem wszedłem w sławny pułk Sobolewskiego.
Otoż - więc z rozkazem
Brata Pana jechałem w miasteczko Lamego -
Jak dziś pamiętam - więc tam byli Francuziska:
Ten gra w kości, ten w karty, ten dziewczęta ściska -
Nuż beczeć; - każdy Francuz, jak podpije, beczy.
Jak zaczną tedy śpiewać wszyscy nic do rzeczy,
Siwobrode wąsale takie pieśni tłuste!
Aż był wstyd mnie młodemu. - Z rozpusty w rozpustę,
Dalej bredzić na świętych; - otoż z większych w większe
Grzechy laząc, nuż bluźnić na Pannę Najświętszę -
A trzeba wiedzieć, że mam patent sodalisa
I z powinności bronię Maryi imienia -
Więc ja im perswadować: - Stulcie pysk, do bisa!
Więc umilkli, nie chcąc mieć ze mną do czynienia. -
(Konrad zamyśla się, inni zaczynają rozmowę)
Ale no Pan posłuchaj, co się stąd wyświęci.
Po zwadzie poszliśmy spać, wszyscy dobrze cięci -
Aż w nocy trąbią na koń - zaczną obóz trwożyć -
Francuzi nuż da czapek, i nie mogą włożyć: -
Bo nie było na co wdziać, - bo każdego główka
Była ślicznie odcięta nożem jak makówka.
Szelma gospodarz porznął jak kury w folwarku;
Patrzę, więc moja głowa została na karku?
W czapce kartka łacińska, pismo nie wiem czyje:
"Vivat Polonus, unus defensor Mariae".
Otoż widzisz Pan, że ja tym imieniem żyję.” Kapral
Opowiadanie Kaprala - interpetacja
Kapral to wcielony do rosyjskiego wojska Polak, który dawniej służył w legionach Dąbrowskiego, teraz pilnuje więźniów. Jako jedyny ocalał w hiszpańskiej karczmie, darowano mu życie, bo stanął w obronie Maryi, podobnie jak Konrad sprzeciwiający się bluźnierczej pieśni Jankowskiego.
Konteksty ważne dla interpretacji opowieści Kaprala
- Legiony Dąbrowskiego
- Religia chrześcijańska
- Tradycja kultu Maryi
- Bogarodzica
Źródło:
https://literat.ug.edu.pl/dziadypo/0006.htm