Inny świat. Dimka - charakterystyka z cytatami
Charakterystyka postaci z powieści Gustawa Herlinga-Grudzińskiego Inny świat. Dimka przedstawiony został przez autora w trakcie pobytu w Jercewie (patrz: Grudziński - biografia w punktach).
Dimka - charakterystyka
Doskonałym uzupełnieniem charakterystyki Dimki jest artykuł: Dimka - biografia
1. Dimka - sytuacja
Dimka to dniewalny
„Pop uderzył się drewnianym jarzmem w protezę, założył je sobie na kark i podniósł z ziemi żelaznymi hakami dwa wiadra. W jego bezczynnym życiu wybiła najważniejsza chwila w ciągu dnia. Wyszorował był już podłogę, dorzucił drew do pieca i ruszał teraz po wrzątek do picia i po »chwoję« - ciemnozielony odwar z igieł sosnowych, który pomagał podobno na awitaminozę"
„Po przyjeździe do obozu przespałem dzień w opustoszałym baraku, a pod wieczór, gdy zaczęły mną trząść dreszcze i poczułem gorączkę, powlokłem się za radą starego popa Dimki do »łazarieta«. Dimka, który jako beznogi staruch był dyżurnym w baraku, doradził mi przyjaźnie, żebym nie ustępował lekarzowi, dopóki mnie nie skieruje do szpitala. »Po więzieniu - mówił - należy się najsamprzód odpoczynek, zanim się człowiek weźmie do uczciwej pracy«"
2. Dimka - charakterystyka zewnętrzna
W wyniku samookaleczenia nie ma stopy w prawej nodze:
„a mój poczciwy Dimka zapłacił w roku 1937 za trzy miesiące pobytu w szpitalu w Niandomie protezą u prawej nogi"
3. Dimka - charakterystyka wewnętrzna
Wyjątkowy człowiek:
„Dimka był jedynym człowiekiem, jakiego spotkałem w obozie, który wymazał trzydzieści lat swego życia tak dokładnie, że zdawał się z trudem poruszać wśród chwiejnych i niewyraźnych widm młodości".
Rozdarty wewnętrznie:
„Zrosło się w nim w tajemniczy sposób dwóch ludzi i on sam nie wiedział często, który jest prawdziwy. Z młodości pozostał mu serdeczny, współczujący i instynktownie religijny stosunek do ludzkiego cierpienia, ale ilekroć sobie to uświadamiał, szukał w popłochu schronienia w cynicznej drwinie z każdej wiary. Jedyne, co się naprawdę liczy - i tu przemawiał przez niego młody, zepsuty przedwczesną walką o życie chłopiec - to zjeść jak najwięcej i spać jak najdłużej, »sochranit' żyzń«, jak powiadał".
Ateista – nie bierze udziału w obchodzeniu Bożego Narodzeni:
„Dimka i Sadowski wyszli szybko do zony".
„Iganow modlił się jeszcze, a Dimka – mimo że pop – przyglądał mu się z nienawistną pogardą"
Lubił śledzie:
„Zupa w kuchni zrzedła, chleb był coraz częściej niedoważony, znikły zupełnie śledzie, które dodawano niekiedy na »trzeci kocioł« (stachanowski) ku nieopisanej radości starego Dimki".
Cierpi w samotności:
„siedział nieporuszony obok cebrzyka pomyj i oparłszy się rękami o wyciągniętą sztywno protezę, spoglądał obojętnie na kłębowisko ciał zaplątane w sidłach nocy wypłowiałymi oczami, w których suchy płomień bólu nie zaświecił już od lat ani jednej łzy".
Pobyt w Trupiarni wyniszcza Dimkę:
„Znalazłem go w samym rogu, na dolnej jak zwykle pryczy (miał ze swoją protezą zrozumiałą niechęć do wspinania się na górę, chociaż uważał, że leżenie nad innymi więźniami znakomicie poprawia samopoczucie), drzemiącego spokojnie z nieodłączną drewnianą łyżką w ręce. Zmizerniał od czasu swojej »aktirowki«, ale siwiejąca, przystrzyżona pięknie w klin broda nadawała jego nieruchomej twarzy wyraz rezygnacji i spokoju".
4. Charakterystyka Dimki na podstawie relacji z Grudzińskim
Darzy Grudzińskiego ciepłymi uczuciami, nawet w Trupiarni:
„twarz rozpogodziła mu się serdecznym uśmiechem"
Dimka traktuje Grudzińskiego jak syna:
„Synok - mówił teraz prawie przez łzy - słyszałem o wszystkim. Mołodiec! Chleb ci oddali za osiem dni?"
Grudziński traktuje Dimkę jak ojca, Dimka jest skryty:
„Przeszło rok żyłem jak syn z ojcem z Dimką, ale dopiero teraz, w czasie długich rozmów w Trupiarni, poznałem bliżej historię jego życia".
Dimka żegnając się z Grudzińskim 19 stycznia 1942 roku cieszy się z wolności autora:
„Dimka zwlókł się z barłogu, przyodział czystą koszulę (w której koniecznie chciał być pochowany) i powłócząc drewnianą protezą, prowadził mnie pod rękę na wartownię. »Synok - powtarzał trzęsącymi się wargami - synok, sczastliwoj żyzni. Nam uże gibiel, my uże bywszyje ludi, no ty jeszcze mołodoj, synok, tiebie swoboda połagajetsia«"
5. Charakterystyka Dimki na podstawie relacji z Sadowskim
„Pomiędzy nim a Dimką istniał w Trupiarni rodzaj cichej, ale zaciekłej rywalizacji, obaj bowiem uchodzili za najwytrwalszych żebraków na kuchni i nieraz zapewne wchodzili sobie wzajemnie w drogę". O Sadowskim i Dimce.
„Dimka odnosił się do niego z nie ukrywaną niechęcią, nadając jej niekiedy bez powodów akcenty polityczne; stary bolszewik daleki był teraz od dawnych popisów dialektycznych, które doprowadzały go niegdyś na skraj logicznego samounicestwienia, a jeśli w ogóle mówił, to tylko po to, by wspominać".
Wierzy w człowieka i gardzi systemem socjalistycznym:
„był jaskrawym przeciwieństwem Sadowskiego, który do ostatniej przytomnej chwili w Trupiarni zachował pogardę dla człowieka i wiarę w abstrakcyjny system, zbudowany przez myśl ludzką".
6. Charakterystyka Dimki na podstawie relacji z innymi więźniami
Dimka opowiada innym więźniom o śmierci Ponomarenki:
„Dimka opowiadał nam później, że wrócił z Trzeciego Oddziału blady i postarzały o swoje dziesięć przesiedzianych na próżno lat i bez słowa położył się na pryczy. Na wszystkie pytania odpowiadał »żyzń propaszczaja« i - on, stary bolszewik! - to modlił się bezgłośnie zmartwiałymi wargami, to bił siwą głową o deski pryczy. Umarł między czwartą a piątą po południu”
7. Czego uczy jego historia Dimki?
Do więzienia trafiało się nawet za odległą przeszłość.
Jedyną formą ocalenia człowieczeństwa jest w łagrze samookaleczenie.
W łagrze możliwe jest zachowanie człowieczeństwa, ale płaci się za to najwyższą cenę.