"Chłopi" Wesele Macieja Boryny z Jagną - plan z cytatami
1.Zaręczyny Macieja Boryny z Jagną
„nazajutrz gruchnęła po Lipcach wieść o Borynowych z Jagną zmówinach.”
„w karczmie też widno nie było, a wiater przez wgniecioną szybkę zawiewał, aż ta lampka na sznurku za szynkwasem kolebała się kiej kwiat złoty.”
„Boryna do nich rzucił witać, a całować, a obłapiać z gorącościa, że to zmiarkował, iż Jaguś już jego.
2.Omówienie korzyści ze ślubu
„-Wasza Jagusia, Macieju, wasza.
–Bóg wam zapłać, matko za córkę-ułapił ją za szyję i całował.
–Obiecaliście zapis zrobić, co?
–Zapis! A co po zapisie, co Moje, to i jej
–Hale, żeby to śmiałe oko miała przed pasierbami, żeby nie wyklinali!
–Wara im od mojego ! Wszystko moje –to i Jagusine wszystko.
–Bóg wam zapłać, ale miarkujcie ino, że to starsi ździebko jesteście, a przecież i tak kużden śmiertelny, bo to Śmierć nie wybiera,
Dziś człowieka- jutro jagnię
Równo jej popadnie.
-Jeszczem krzepki, ze dwadzieścia roków strzymam – nie bójcie się !
-I nieboja wilcy zjedli.
-Takim rad że mówcie, czego chcecie. Chcecie, bym zapisał te trzy morgi koło Łukaszowych?
-Dobra i psu mucha, kiej głodny- my ta nie głodne. Na Jagusię po ojcu wypadnie pieć i z morga lasu… zapiszcie i wy sześć. Te sześć morgów przy drodze gdzieście to latoś mieli kartofle.
3.Przygotowanie Sali weselnej w domu panny młodej
„Z pierwszej zaś izby wynieśli wszelki sprzęt zbytni do komory, że ostały ino obrazy, a chłopaki ustawiali pod ścianami ławy mocne a długie stoły. Izba też była wybielona z nowa, wymyta, a komin przysłonięty modrą płachtą- cały zaś pułap i belki poczerniale ze starości Jagusia suto przystroiła wycinkami.”
4.Tzw. „ przepijne ‘’
„ A w domu gwar się czynił coraz większy, bo wciąż wpadały kumy różne, to krewniaczki to gospodynie i dawnym obyczajem znosiły kury, to bochen białego chleba, placek, soli, mąki, słoniny albo i srebrnego rubla w papierku-wszystko to w podzięce za prosiny weselne, żeby gospodyni zbytnio się nie szkodowała. Przepijały ze starą po kieliszku słodkiej, pogwarzały, nadziwowały i rozbiegały się spiesznie.”
5.Tradycyjny pochód do kościoła.
„ Jak tylko przedzwonili na nieszpory, muzyka wywaliła się od wójta na drogę. Najpierwsze szły skrzypki w parze z fletem, a za nimi warczał bębenek z brzękadłami i basy, przystrojone we wstęgi, wesoło podrygiwały. A za muzyka szły dziewosłęby i drużbowie- sześciu ich było (…).Krzykali ostro, podśpiewywali wesoło (…) muzyka grała „polskiego”, bo zaś ciągnęli od domu do domu zapraszać weselników- gdzie im wynosili gorzałki, gdzie zapraszali do wnętrza, gdzie zaś śpiewem odpowiadali- a wszędy wychodzili przystrojeni ludzie, przystawali do nich i szli dalej społem, i już wszyscy w jeden glos śpiewali pod oknami druhen. Ludzie wychodzili przed domy, do sadów, na płoty (…) Doprowadzili gości do weselnego domu, przegrali im na dobre wejście i zawrócili do pana młodego.”
6.Pojawienie się Pana Młodego
„Rzęsisto zagrali na ganku, a Boryna w ten mig wyszedł, drzwi na rozcież wywarł, witał się i do środka zapraszał (…) Szedł ostro i aż dziw, tak młodo wyglądał, wystrzyżony do czysta wygolony, przystrojony weselnie- urodny był jak młodo który…”
7.Pojawienie się Panny Młodej
„Dopiero w jakie dwa pacierze otwarli drzwi komory i organiścina z młynarzową wywiedły Jaguś na izbę, a druhny otoczyły ją wiankiem (…) a ona między nimi najśmigielsza, i kieby ta roża najśliczniejsza stojała w pośrodku, a cała w białościach, w aksamitach, w piórach, we wstęgach, w srebrze a złocie…”
8.Błogosławieństwo rodziców
„ Boryna wystąpił, ujął ją za rękę i przyklęknęli, a matka obrazem i przeżegnała i jęła błogosławić, i wodą święconą kropić, aż Jaguś z płaczem padła do nóg macierzy, a potem, i drugich podejmowała, przepraszała i żegnała się ze wszystkimi…”
9.Rozpoczęcie zabawy weselnej
„Muzyka rznęła w sieniach, więc co który próg przestąpił chwytał w pół pierwszą z brzega kobietę i puszczał się posuwistym krokiem „ chodzonego” – a już tam niby ten wąż farbami migotliwy, toczyły się dokoła izby pary, gięły się, okrążały, zawracały z powagą…”
10.Pierwsze tańce panny młodej z każdym mężczyzną przybyłym na wesele
„ Muzyka teraz zaczęła przygrywać pierwszy taniec, dla młodej, jak to w zwyczaju dawien dawna było. Naród zbił się gęstwą pod ścianami i zaległ wszystkie kąty , a parobcy uczynili wielkie koło, w którym zaczęła tańcować (…) tańcowała niezmęczenie, coraz zmniejszając taneczników, bo choć raz wokoło, a z każdym przetańcować musiała.”
11.Pierwszy taniec pary młodej
„Dopiero na ostatek wybrała młodego- szykował się na to Boryna, bo skoczył kieby ryś do niej, ujął ją w pół i wichrem zakręcił w miejscu…”
12.Rozpoczęcie uczty weselnej
„Kucharki wraz z drużbami wnosić poczęły dymiące ogromne donice z jadłem i przyśpiewywały: Niesiem rosół z ryżem- a w nim kurę z pierzem.”
13.Dalsze zabawy weselne
„ Najpierw zabawiałi się w „ Chodzi lisek koło drogi nie ma ręki ani nogi (…) a potem w przepiórkę (…) i w świnkę się zabawiali”
14.Oczepiny
„Kobiety wprowadzały z komory Jagusię, nakrytą białą płachtą, i usadziły ją w pośrodku na dzieży pokrytej pierzyną- druhny porwały się niby to ją odbić, ale starsze i chłopi bronili …”
15.Przenosiny wesela do Macieja Boryny
„ W ten sam czasie wesele się ano przenosiło do Boryny”
16.Przeprowadzka Jagny do domu Boryny
„Robili przenosiny Jagusi do męża. Nieco przodzi przeprowadzali tęgą krowę i przewieźli skrzynkę, pierzyny i statki różne, jakie w wianie dostawała.”
17.Powitanie pary młodej w nowym domu
„Dominikowa wniosła przodem w węzełku skibę chleba, soli szczyptę, węgiel, wosk z gromnicy i pęk kłosów poświęconych na Zielną, a gdy Jaguś próg przestąpiła, kumy ściskały za nią nitki wyprute i paździerze, by zły nie miał przystępu i wiodło się jej wszystko”