Konflikt wartości: Pankracy vs Henryk
Zestawienie poszczególnych wartości i cechy wraz z cytatami w formie dowodu. Imię w nawiasie informuje, kto wypowiada słowa. Np. "(Hrabia)" informuje nas, że cytat to słowa Hrabii skierowane do Pankracego.
Arystokracja (Hrabia Henryk)
PLUSY (wg ich samych) |
MINUSY (wg rewolucjonistów) |
|
wierność Bogu "Ja położyłem siłę moją w Bogu" "Wiara w Chrystusa i Kościół Jego (...) niechaj zstąpi na mnie" (Hrabia) |
przeszłość nie zasługuje na szacunek "Przechodząc próg ten, rzucam nań przeklęstwo nalezne starości." "O tych nędzarzach [arystokracji] nie myśl już więcej" (Pankracy) |
|
szacunek dla przeszłości "Spojrzyj na te postacie - myśl ojczyzny, domu rodziny (...) a co w nich było i przeszło, we mnie żyje" "Ojcowie moi, natchnijcie mnie tym, co was panami świata uczyniło" (Hrabia) |
wąskie horyzonty myślowe starych "Sługo jednej myśli i kształtów jej (...) poeto, hańba tobie!" (Pankracy) |
|
słabość, bierność i pustość arystokracji "Otóż mi stara szlachta (...) bez grosza, bez oręża, bez żołnierzy." "Głupstwo i niedola kraju całego - oto rozum i moc wasza" "Ów, starosta, baby strzelał po drzewach i Żydów piekł żywcem" (Pankracy) |
|
|
słabość, bierność i pustość arystokracji "Otóż mi stara szlachta (...) bez grosza, bez oręża, bez żołnierzy." "Głupstwo i niedola kraju całego - oto rozum i moc wasza" "Ów, starosta, baby strzelał po drzewach i Żydów piekł żywcem" (Pankracy) |
|
|
wymieranie starej kultury "Jeśli się nie mylę, te godła czerwone i błękitne zowią się herbem w języku umarłych" "Zgrzybiali, robaczywi (...) ustąpcie młodym" (Pankracy) |
Rewolucjoniści (Pankracy)
PLUSY (wg ich samych) |
MINUSY (wg arystokracji) |
|
potęga myśli i czynu "Ja mam wiarę silniejszą, ogromniejszą od twojej" "A Bóg mój (...) to myśl moja" (Pankracy) |
ateizm "Ateizm to stara forumuła - a spodziewałem się czegoś nowego po tobie" (Hrabia) "A Bóg mój (...) to myśl moja" (Pankracy) |
|
obietnica lepszych czasów, szczęścia "to potęga moja - która chleb i cześć (...) rozda na wieki" "Ziemia (...) Ona cała jednym miastem kwitnącym, jedynm domem szczęśliwym, jednym warsztatem bogactw i przemysłu" (Pankracy) |
obietnice na wiatr, kłamstwa "Słowa twoje kłamią - ale twarz twoja niewzruszona" "Znam świat twój i ciebie (...) nie raczyłeś zstąpić pomiędzy dzieci twoje - bo w głębi ducha pogardzasz nimi" (Hrabia) |
|
młodzi górą "Zgrzybiali, robaczywi, pełni napoju i jadla, ustąpcie młodym, zgłodniałym i silnym" (Pankracy) |
nowy porzadek = stare problemy "Widziałem wszystkie stare zbrodnie świata ubrane w szaty świeże, nowym kołujące tańcem - ale ich koniec ten sam" (Hrabia) |
|
pogarda wobec religii "Bóg twój - mara" "zbawieniem - nędzą dwóch tysięcy lat, upływających od Jego śmierci na krzyżu" (Pankracy) |
|
|
porywczość, lekkomyślność "Niewolniku pierwszej lepszej kuli, pierwszego lepszego cięcia?" (Hrabia) |