Autorytet w Przedwiośniu - Klucz odpowiedzi

1. Analiza wstępna

Informacje o Przedwiośniu

Gatunek: powieść polityczna.

Epoka: dwudziestolecie międzywojenne.

Tytuł stanowi metaforę sytuacji Polski po odzyskaniu niepodległości.

S. Żeromski, pisząc powieść, chciał wskazać kierunek zmian, które muszą nastąpić w Polsce.

Więcej informacji o lekturze znajdziesz tu: Przedwiośnie.

Informacje o fragmencie Przedwiośnia

• Rozmawiają tutaj Cezary Baryka i Szymon Gajowiec.
• Temat rozmowy: ludzie, których Szymon Gajowiec uważa za autorytety.

Miejsce fragmentu w całej powieści:

• Rozmowa ma miejsce w trzeciej części Przedwiośnia: Wiatr od wschodu.
  
• Jest to pierwsza rozmowa Cezarego z Gajowcem po powrocie Baryki z Nawłoci do Warszawy.

Informacje o Cezarym Baryce:

• Syn Seweryna Baryki i Jadwigi Barykowej z domu Dąbrowskiej.

• Aktywny uczestnik rewolucji w Baku.
• Przyczynił się do śmierci własnej matki.
• Padł ofiarą rewolucji.
• Ojciec przekonał go mitem o szklanych domach, żeby zamiast do Moskwy pojechał do Warszawy.

Informacje o Szymonie Gajowcu:

• Wysoki urzędnik państwowy (pracuje w ministerstwie skarbu).
  
• Przyjaciel Seweryna Baryki.
  
• Jadwigę z Dąbrowskich darzył wielką miłością ().
  
• Pragmatycznie myślący człowiek.
  
• Zwolennik reform.
  

2. Informacje na temat autorytetów zawarte w Przedwiośniu

a. Informacje ogólne

• Szymon Gajowiec za autorytety uważa: Mariana Bohusza, Stanisława Krzemińskiego, Edwarda Abramowskiego.
• Wszyscy byli mieszkańcami zaboru rosyjskiego.
  
• Żyli w w czasach, gdy Polska była pod zaborami.

b. Marian Bohusz

• Przyrodnik, który został felietonistą i tłumaczem.
• Tłumaczył dzieła europejskich myślicieli na język polski.
• Rozpowszechniał nowoczesne idee w społeczeństwie.
• Zrezygnował z kariery naukowej.

c. Stanisław Krzemiński

• Brał czynny udział w powstaniu styczniowym, w którym był członkiem "Rządu Narodowego".
• Z wykształcenia historyk.
• Był eseistą i erudytą.
• Człowiek ogromnej wiedzy.
• Był pewien, że Polska odzyska niepodległość i zarażał tą wiarą innych.

d. Edward Abramowski

• Był zwolennikiem pracy u podstaw i pracy organicznej.
• Organizował społeczeństwo.
• Był anarchistą i utopistą.

3. Rola autorytetów w życiu społeczeństwa na podstawie fragmentu Przedwiośnia

• Poświęcają się dla społeczeństwa, rezygnując z własnej kariery.
• Przyczyniają się do rozwoju duchowego, intelektualnego społeczeństwa.
• Są prekursorami, pionierami.
  
• Podtrzymują wiarę społeczeństwa w odzyskanie niepodległości.
• Unoszą ciężar duchowego przywództwa narodu.
• Chronią i utrwalają pamięć o wielkości narodu polskiego.
• Są wzorami do naśladowania dla całego współczesnego im społeczeństwa.
• To ludzie czynu, którzy zachęcają swoim przykładem do działania innych.

4. Stosunek bohaterów do autorytetów na podstawie fragmentu Przedwiośnia

a. Stosunek Szymona Gajowca do autorytetów

• Są dla niego bardzo ważni - ma ich portrety w swoim mieszkaniu powieszone na ścianach.
• Darzy ich szacunkiem.
• Jest im wdzięczny za to, co zrobili.
• Uczył się od nich polskości.
• Czuje się ich dłużnikiem.
• Czuje się ich spadkobiercą.
• Uważa ich za wzorce do naśladowania.
• Łączą go z nimi te same wartości, cele, ale dzieli sytuacja polityczna Polski i metody osiągania celów.

b. Stosunek Cezarego Baryki do autorytetów

• Nie zna ich.
• Jest ciekawy dlaczego Gajowiec ich tak szanuje.
• Nie chce rozmawiać o ich patriotyzmie - nie interesuje go to.
• Nie podziela stanowiska Szymona Gajowca.
• Nie ma własnych autorytetów.

5. Wnioski - wypracowanie maturalne

Wnioski pełne (3)

S. Żeromski pisze o tym, że społeczeństwo potrzebuje autorytetów. Przedstawia ich jako duchowych przywódców, nauczycieli, przewodników współczesnego im społeczeństwa. Ich poświęcenie i praca na rzecz społeczeństwa są dla następnych pokoleń tym, czym obornik dla ziemi na wiosnę. Konsekwencje ich pracy pozwalają następnym pokoleniom osiągać wielkie rzeczy. Obaj bohaterowie zajmują różne postawy wobec autorytetów. Szymon Gajowiec uważa się za ich spadkobiercę, darzy ich szacunkiem i wdzięcznością, a Cezary Baryka nie tylko nie ma w swoim życiu żadnych autorytetów, ale nie podziela także poglądów Szymona Gajowca. Warto zwrócić uwagę, że to właśnie Cezary według interpretacji krytyków literackich znajduje lepszą drogę dla Polski, niż Szymon Gajowiec.

Wnioski częściowe (2)

Autorytety pełnią ważną rolę w życiu społeczeństwa. Bohaterowie zajmują różne postawy wobec autorytetów.

Próba podsumowania (1)

Autorytety pełnią ważną rolę w życiu społeczeństwa.