Synteza sztuk

synteza sztuk w Weselu Stanisława Wyspiańskiego

Dzięki swojej wszechstronności i różnym talentom Stanisław Wyspiański w Weselu dokonuje syntezy sztuk. Genialnie łączy malarstwo, muzykę, taniec i literaturę. Wynosi w ten sposób swój dramat na wyżynny arcydzielności.

Malarstwo

• plastyczność w dramatu jest prawie równorzędna słowu

• kontrast

  • wieczorowe stroje inteligencji

  • barwne stroje krakowskiego chłopstwa

• impresjonistyczny obraz

  • bohaterowie są w nieustannym ruchu

  • artysta stara się uchwycić moment, chwilę

  • gra świateł i barw

    • różne źródła światła

      • migotliwa przykręcona lampa

      • blask księżyca

  • barwy

    • „krasnych wstążek, pawich piór”

  • dźwięki

    • „słychać huczne weselisko”

    • „buczące basy”

• secesja

  • w didaskaliach

    • pastelowe barwy

      • siwo

      • prawie błękitna

      • szarawym tonem półbłękitu

• związki z malarstwem

  • Jana Matejki

    • "Wernyhora"

    • "Racławice"

    • "Stańczyk"

    • "Konstytucja 3 Maja"

    • "Bitwa pod Grunwaldem"

    • "Podniesienie dzwonu Zygmunta"

  • Jacka Malczewskiego

    • ostatnia scena

    • "Błędne koło"

    • "Melancholia"

Muzyka

• kontrast

  • żywa krakowska muzyka

    • muzyka weselna

      • skoczne krakowskie melodie

    • przyśpiewki Jaśka

  • cisza, kiedy pojawiają się duchy

  • otępiająca monotonna muzyka Chochoła

• efekty akustyczne

  • tętent konia

Taniec

• akcja między izbą biesiadną a salą taneczną

  • ludowa szopka

• balet

  • scena końcowa

    • chocholi taniec

  • postacie poruszają się w dziwnym hipnotycznym tańcu

    • somnambulizm

    • lunatyzm

Literatura

• I akt

  • komedia rodzajowa

  • język

    • dowcipny

    • pełen aforyzmów

      • "panowie nie chcom chcieć”

      • „chłop potęgą jest i basta"

      • "to co było może przyjść"

• II akt

  • fantastyczno-symboliczny

  • poetycki język

• gra planów i konwencji

  • plan mały

    • chata weselna

      • żart

      • dowcip

      • satyra

  • plan duży

    • chata = Polska

      • powaga

      • tragizm

• fantastyka

  • baśniowa

    • przyszły duchy, by upomnieć żywych

  • psychologizm

    • duchy są projekcją myśli, które dręczą ich rozmówców

• język

  • zróżnicowany środowiskowo

    • krakowska inteligencja

      • język literacki

    • chłopi

      • stylizacja gwarowa

      • dialektyzacja

    • indywidualizacja językowa

      • Poeta, Pan Młody

        • poetyckość

        • obfitość

      • Rachela

        • egzaltacja

      • Radczyni

        • z wyższością