1. Konspekt przykładowej odpowiedzi na temat:
Jakie odczytanie Dziadów cz. III Adama Mickiewicza odnajdujesz na zapowiadającym sztukę plakacie teatralnym? Omów zagadnienie, wykorzystując znajomość dramatu.
Matura 2015. Zadanie egzaminacyjne na ustną maturę z języka polskiego
1.
Plakat, jako forma artystyczna, stanowi zazwyczaj spójną całość ze spektaklem teatralnym i zapowiada główną jego ideę. Te najlepsze plakaty funkcjonują później odrębnie, jako niezależne dzieła sztuki. Dziady cz. III Adama Mickiewicza to dramat, który ze względu na ważną, narodową tematykę niezmiennie cieszy się zainteresowaniem twórców teatralnych – jest bardzo wiele jego realizacji scenicznych, a w związku z tym zapowiadających je plakatów.
2.
Autorem powyższego jest Bolesław Polnar, który poprzez operowanie symbolem wyakcentował najważniejsze, jego zdaniem, treści w odczytaniu scenicznym dramatu Mickiewicza.
3.
Plakat teatralny do Dziadów utrzymany jest w kolorystyce czarno-białej. Na czarnym tle w centralnej części został przedstawiony metalowy trójkąt rozciągnięty na łańcuchach tworzących kształt krzyża. W trójkącie tym widnieje oko wysyłające jeden ukośny, wąski, jasny promień w dół.
4.
Czarne tło plakatu może symbolizować mroki niewoli i brak perspektyw dla uciemiężonego polskiego narodu po klęsce powstania listopadowego. Takie odczytanie symboliki plakatu sugerują również grube, metalowe łańcuchy. W perspektywie dramatu mogą się one odnosić bezpośrednio do uwięzienia i torturowania polskiej młodzieży i jej wywózek na Sybir.
5.
Niejednoznaczna w swojej wymowie jest symbolika oka wyzierającego zza metalowego trójkąta. Czy jest to oko Opatrzności Bożej, do której zwraca się Konrad w Wielkiej Improwizacji w słowach: „Kłamca, kto ciebie nazwał miłością, / Ty jesteś tylko mądrością"? Oko, wpisane w krzyż z łańcuchów i jakby zawieszone w ciemności, patrzy w sposób niewzruszony, obojętny. Ale jednocześnie wysyła ku mrocznej ziemi jasny, wąski promień, co może oznaczać, że mimo wszystko Opatrzność Boża czuwa nad narodem pogrążonym w mrokach cierpienia.
6.
Zastosowana na plakacie symbolika skłania jeszcze do innego odczytania – być może krzyż z łańcuchów z umieszczonym w jego centrum okiem Opatrzności to znak Polski – Chrystusa narodów, który przez cierpienie odkupi grzechy ludzkości.
7.
Bolesław Polnar skupia się na problemie niewoli i cierpienia narodu polskiego. Użyte na plakacie symbole oddziałują na odbiorcę przede wszystkim dlatego, że są mocno zakorzenione w kulturze polskiej.