Internet a komunikacja (tekst) - Odpowiedź 2.

Pytanie postawione w zadaniu zawiera stwierdzenie, że Internet zmienia formy i sposoby komunikowania się ludzi między sobą. Moim zadaniem jest ustalenie, w jaki sposób. To złożony problem, skupię się więc na tych zagadnieniach, do których odnosi się Grzenia, przede wszystkim na gatunkach internetowych i ich relacjach do gatunków tradycyjnych. Zgadzam się ze zdaniem autora dołączonego tekstu, że w nowych gatunkach internetowych najwyraźniej ujawniają się zmiany, jakie zachodzą w procesie komunikacji werbalnej pod wpływem Internetu.

Odwołam się do modelu tradycyjnego aktu komunikacji językowej, na który składają się takie kategorie, jak: nadawca, odbiorca, komunikat (tekst), kod, kanał i kontekst. Wszystkie powiązane są z gatunkiem, a więc charakterystyka tych kategorii z perspektywy gatunków internetowych ujawni kierunki zmian w komunikacji internetowej w stosunku do tradycyjnych form komunikacji.

1. Blog – o tym gatunku pisze Grzenia. Wywodzi się z dziennika i pamiętnika, ma z tymi gatunkami nadal wiele wspólnego. Ma też cechy nowe: jest na bieżąco publikowany, co nie jest możliwe przy tradycyjnym dzienniku; czytelnik może na bieżąco komentować zapisy autora blogu (interakcyjność i dialogowość form, które w komunikacji tradycyjnej są monologowe, jednokierunkowe); autor może zachować anonimowość (nie tylko we wpisach na blogach, ale także w innych formach internetowych).
2. E-mail – podstawowa forma korespondencji internetowej. Wywodzi się z tradycyjnego listu i zachowuje jego funkcje i podstawową strukturę. Możliwość dołączania różnych załączników (także ikonicznych i multimedialnych). Szybkość i częstotliwość kontaktu – odpowiedź można uzyskać niemal natychmiast, w zależności od dyspozycyjności adresata, wymiana listów może trwać dowolnie.
3. Forum dyskusyjne – wymiana stanowisk, przemyśleń w jakiejś kwestii. Internetowa forma tradycyjnej dyskusji, rozmowy, konwersacji towarzyskiej. Zastępuje bezpośrednie kontakty (dyskusje w gronie przyjaciół, np. w kawiarni). Rozmawiają ze sobą obcy sobie ludzie, najczęściej anonimowo (podpisują się nickami). Każdy zainteresowany może się włączyć do rozmowy w dowolnym momencie, a także z niej wyłączyć. Dyskusje trwają tak długo, jak długo temat budzi zainteresowanie.
4. Powieść hipertekstowa – to powieść do czytania na ekranie, w której poszczególne fragmenty tekstu połączone są z innymi za pomocą hiperłączy (odsyłaczy), umożliwiających czytanie nielinearne: pogłębianie wybranych wątków, wyszukiwanie połączeń między wątkami, przenoszenie się z danego fragmentu tekstu do innych elementów tekstowych, graficznych lub dźwiękowych. Czytelnik porusza się między poszczególnymi fragmentami według uznania, a przez to jest w pewien sposób także współtwórcą powieści. Istotna różnica między powieścią tradycyjną i hipertekstową polega na tym, że granice między nadawcą i odbiorcą  zacierają się (omówienie przykładów powieści hipertekstowych: S. Shuty „Blok", R. Nowakowski „Koniec świata według Emeryka").

Internet wykorzystuje i ożywia tradycyjne formy komunikacji werbalnej, przekształca je, wykorzystując możliwości technologiczne. Przede wszystkim ułatwia kontaktowanie się ludzi między sobą, rozwija  kreatywność, ale jest też źródłem zagrożeń: umożliwia rozpowszechnianie kłamstw, ośmieszanie i obrażanie innych ludzi, nieetyczne manipulowanie nimi, sprzyja wulgaryzacji i brutalizacji języka. Chociaż od tego typu niepożądanych zjawisk nie jest i nigdy nie była wolna tradycyjna komunikacja, jednak w komunikacji internetowej mogą mieć one o wiele większy zasięg.