Klucz odpowiedzi do zadania maturalnego: Różne wizje zaświatów. Analizując Tren X Jana Kochanowskiego i wiersz Urszula Kochanowska Bolesława Leśmiana, zwróć uwagę na portret dziecka oraz kreacje innych bohaterów.
Klucz odpowiedzi
można uzyskać maksymalnie 25 punktów
Wstępne rozpoznanie w wypracowaniu maturalnym
1. Nadawca i odbiorca wypowiedzi poetyckiej 0–2
monolog – wyznanie ojca adresowane do zmarłej córki
monolog – opowieść dziewczynki o spotkaniu z Bogiem w niebie
Przedstawienie wizji pośmiertnych losów Urszulki
2. Tren X 0–3
wykorzystanie toposu ubi sunt [gdzie są (dusze zmarłych)]
znajomość różnych systemów, wierzeń
niepewność co do losów człowieka po śmierci
zwątpienie w życie wieczne
3. Urszula Kochanowska 0–3
antropomorfizacja nieba
niebiosów pustkowie nie jest nagrodą dla małego człowieka
pobyt w niebie namiastką życia
humanizm autora wyrażający się zainteresowaniem człowiekiem i jego losem
nawiązanie do powszechnych wyobrażeń nieba
Przedstawienie portretu Urszulki
4. Tren X 0–3
przedwcześnie zmarła dziewczynka
małe, niewinne dziecko (aniołek mały)
urocza, miła osoba (wdzięczna)
ukochana córka, do której tęskni opuszczony przez nią ojciec
5. Urszula Kochanowska 0–3
samotne dziecko, przebywające w nowym, obcym otoczeniu
dziecko tęskniące za rodziną, Czarnolasem, życiem ziemskim
istota nieszczęśliwa, którą Bóg chce pocieszyć
dziewczynka odczuwająca lęk przed Bogiem
mała gospodyni pracowicie przygotowująca dom na przybycie rodziców
Przedstawienie portretów innych bohaterów
6.Ojciec w Trenie X 0–4
podmiot liryczny wypowiadający się w formie monologu
rodzic zbolały, rozpaczający po śmierci ukochanego dziecka
człowiek ciekawy losów pośmiertnych
chrześcijanin pytający o sens przedwczesnej śmierci dziecka
filozof rozważający kwestie śmierci i życia pozagrobowego
poeta mistrzowsko posługujący się gatunkiem trenu
7. Bóg w Urszuli Kochanowskiej
istota boska poddana personifikacji
Bóg o cechach ojcowskich, obdarzający dziecko troską
stwórca, czarodziej mający moc kreowania
Bóg niedoskonały, ponieważ nie ukoił żalu człowieka tęskniącego
za ziemskim życiem
Pan litościwy i dobry
8. Wnioski:
Wniosek pełny: (3)
np.
Tren – formułuje pytania dotyczące życia po śmierci
Urszula Kochanowska – konkretyzuje wizję nieba, odwołując się do powszechnych wyobrażeń, powstałych pod wpływem Biblii
portret Urszulki w wierszu Leśmiana kopią wizerunku utrwalonego w Trenach
portret ojca i Boga-Ojca wpisuje się w tradycję kulturową
Wniosek częściowy: (2)
np.
obydwa utwory łączy portret Urszulki
przestrzeń zaświatów zgodna z tradycją, potocznymi wyobrażeniami
Podsumowanie: (1)
np.
obydwa utwory łączy portret Urszulki