Klucz odpowiedzi do zadania maturalnego: Jak bohaterowie podanych fragmentów „Przedwiośnia” oceniają rewolucję? Przedstaw argumenty Cezarego i jego rozmówców oraz wyjaśnij przyczyny różnic w ich poglądach. Odwołaj się do znajomości losów głównego bohatera powieści.
Rozwiązania zadań i schemat punktowania – poziom podstawowy
ROZWINIĘCIE TEMATU
(można uzyskać maksymalnie 25 punktów)
1. Przedstawienie postaci i określenie sytuacji, np.: 0 -3
a. Cezary – główny bohater powieści, młody człowiek, Polak wychowany w Rosji,
b. Jadwiga Barykowa, matka Cezarego,
c. Seweryn Baryka, ojciec Cezarego,
d. rozmowa Cezarego z matką na temat rewolucji w Baku,
e. rozważania Cezarego nad grobem matki,
f. dyskusja Cezarego z ojcem podczas podróży do Polski.
2. Ocena rewolucji przez Cezarego i jego argumenty, np.: 0 -5
a. fascynacja,
b. niezrozumienie istoty rewolucyjnego zła,
c. aprobata metod,
d. utożsamianie młodzieńczego buntu z buntem społecznym,
e. radość z uczestniczenia w ważnych wydarzeniach,
f. traktowanie antyrewolucyjnej postawy matki jako małomiasteczkowej naiwności
i braku zrozumienia ideałów,
g. rewolucja „prawem moralnym” pokrzywdzonych,
h. bezkompromisowa obrona ideałów rewolucji,
i. zapewnienie, że nigdy nie będzie wyzyskiwaczem.
3. Ocena rewolucji przez Jadwigę Barykową i jej argumenty, np.: 0 -5
a. potępienie rewolucji,
b. rewolucja siłą niszczycielską, wrogą człowiekowi,
c. zapanowanie bezprawia i chaosu,
d. wyzwolenie w człowieku najgorszych cech,
e. przerażenie akceptowaniem przez syna przemocy i okrucieństwa,
f. przerażenie fanatyzmem syna,
g. wizja nowego świata opartego na wspólnej pracy,
h. prawdziwa rewolucja to tworzenie nowych wartości.
4. Ocena rewolucji przez Seweryna Barykę i jego argumenty, np.: 0 -5
a. potępienie rewolucji,
b. rewolucja jako odwrócenie hierarchii społecznej,
c. bezprawne pozbawianie ludzi ich własności,
d. zastąpienie ideałów żądzą władzy,
e. szerzenie nienawiści,
f. prosty lud nadal w nędzy,
g. prawdziwa rewolucja to zmiana moralności,
h. zadaniem rewolucji „pomnażanie dobra”.
5. Odwołanie do losów Cezarego, np.: 0 -4
a. traktowanie rewolucji jako możliwości uwolnienia się od nadopiekuńczości rodziców,
b. dostrzeżenie brutalności rewolucjonistów (zmiana stosunku do rewolucji),
c. przykłady wydarzeń, które zmieniły stosunek Cezarego do rewolucji: (wystarczą dwa)
- rozważania nad trupem młodej Ormianki,
- cierpienie i śmierć matki,
- kradzież walizki,
- przywoływanie widma rewolucji podczas pobytu w Nawłoci,
- wstrząs wywołany obrazami nędzy,
- dyskusje z Lulkiem – krytyka fanatyzmu i braku patriotyzmu polskiego komunisty.
6. Podsumowanie: 0 -3
pełne, np. dostrzeżenie trzech różnic w poglądach i ich przyczyn: rodzice są przeciwnikami rewolucji, Cezary jest zwolennikiem; rodzice negują prawdziwość haseł rewolucji, Cezary
wierzy w nie; rodzice jako ludzie dojrzali widzą możliwość budowania nowego świata tylko poprzez dobro i tworzenie nowych wartości, Cezary jako młody człowiek jest bezkompromisowy i akceptuje gwałtowne rozwiązania; rodzice odrzucają przemoc i okrucieństwo zgodnie z ogólnie przyjętymi zasadami moralnymi, Cezary dopiero poprzez indywidualne przypadki dostrzega brutalność rewolucji; (3)
częściowe, np. dostrzeżenie dwóch różnic w poglądach i ich przyczyn; (2)
próba podsumowania, np. dostrzeżenie różnicy w poglądach. (1)
Źródło:
http://www.cke.edu.pl/index.php/egzamin-maturalny-left/arkusze-z-lat-2005-2015