Rozprawka na temat: Sposoby obrazowania i ich funkcje na podstawie noweli E.Orzeszkowej "Gloria Victis"
Zobacz też: {ln: Jak napisać rozprawkę?}
Rozprawka napisana przez Arka - jednego z uczniów w technikum w klasie trzeciej w ramach na pracy klasowej stanowi jeden z etapów przygotowań do egzaminu maturalnego z języka polskiego. Przeczytaj i zobacz jak można napisać wypracowanie maturalne. Rozprawka została oceniona na ocenę bardzo dobrą, choć nie wyczerpuje tematu w 100% i ma drobne mankamenty, ale za to jakie wywiera wrażenie!
Epokę pozytywizmu rozpoczęło w 1864 r. powstanie styczniowe. Zakończyło się ono porażką powstańców i definitywnie przekreśliło szansę na odzyskanie niepodległości przez naród polski poprzez walkę zbrojną. Po tym wydarzeniu rozpoczęły się represje zaborców wobec mieszkańców Polski. Nasilona rusyfikacja, zsyłki na Sybir, ostra cenzura - to wszystko miało na celu zniechęcić Polaków do wystąpień przeciw zaborcy. Zmienił się także sposób myślenia ojczystych pisarzy. Odstąpili oni od romantycznych ideałów, które nijak się miały do nowej rzeczywistości. Zadaniem artystów było wprowadzenie w życie programu pozytywistycznego, którego założeniami były m.in. praca u podstaw, emancypacja kobiet i Żydów, asymilacja Żydów. Ciężka praca miała przynieść pozytywne efekty. Należało jednak pamiętać o wychowaniu narodu w duchu patriotyzmu i szerzeniu szacunku oraz uznania wobec poległych w walce o wolność ojczyzny.
Jedną z czołowych pisarek polskiego pozytywizmu była Eliza Orzeszkowa, która w swojej noweli "Gloria Victis" nawiązała do tematu powstania styczniowego. Trzeba tu także zaznaczyć sposób w jaki to uczyniła ożywiając naturę i docierając w ten sposób do serc czytelników. W poniższych argumentach pragnę udowodnić olbrzymią rolę natury w obrazowaniu walk powstańczych na podstawie wyżej wymienionego tekstu Elizy Orzeszkowej.
Przedstawiona historia rozgrywa się na polesiu litewskim. Widzimy grupę powstańców, którymi dowodzi Romuald Traugutt. Powstańcy szykują się do walki ukrywając się w lesie. Wszystkiemu przyglądają się drzewa opowiadające całą historię wiatrowi, który przybył z daleka, aby dowiedzieć się co tam się stało. Obraz bitwy przedstawia dąb. Stosuje on porównania stawiające powstańców w pozytywnym świetle. Dowódcę jazdy - Jagmina hiperbolizuje porównując do archanioła. "Dowódca czarnowłosy, do Archanioła z mieczem płomiennym podobny". Możemy więc przypuścić, iż powstańcy walczyli o sprawę świętą. Kule, które godziły powstańców widzimy jako złowrogie i porównane do żądeł: "(...) leżało już kilkunastu ludzi, w których trzewia lub członki żądła swe pogrążyły czarne pszczoły". Dąb ukazuje nam także postać młodego, dzielnie walczącego Mariana Tarłowskiego. "Coś lwiego czy tygrysiego błyszczało mu w oczach o rozpalonym błękicie, pod czołem ściągniętym w jedną zmarszczkę uwagi wytężonej i zaciętości srogiej". Śmierć powstańców widzimy jako męczeńską. "Męczeńska twarz ta, o umierających oczach (...) poznała jednak przyjaciela."Jak wskazuje nam tytuł utwór ma nieść chwałę zwyciężonym, którą rozgłosi na świat wiatr. Wyniosłe porównania, hiperbole, epitety wprowadzają nam narzucony przez drzewa obraz walki i jej uczestników. Idealizują ich i przedstawiają jako prawdziwych bohaterów i patriotów.
Narracja prowadzona przez trzy drzewa: dąb, świerk i brzozę jest narracją prowadzoną w 3 os. l.p. odautorską auktorialną subiektywną. Opis prowadzony jest nieprzeźroczyście, drzewa używają wielu środków stylistycznych narzucając nam interpretację utworu. Są one uczestnikami wydarzeń, które później relacjonują wiatrowi. W tekście utworu możemy zauważyć emocjonalny stosunek narratorów do opisywanych wydarzeń. "O Jezu ! Nie było już w namiocie rannych ani lekarzy". Eliza Orzeszkowa udzielając głosu i personifikując część natury jeszcze bardziej uwzniośliła bohaterstwo walczących, bowiem drzewa, wiatr, którym całkiem obojętne winny być sprawy, konflikty ludzkie przejmują się opisywanymi zdarzeniami. Ukazują Polaków jako stronę dobrą, natomiast ich pogromców - Rosjan jako stronę złą. Drzewa zatem pokazują nam swoją subiektywną opinię na temat walczących, która skłania czytelnika do szacunku wobec ich męczeńskiej śmierci.
Analizując sposoby obrazowania walk powstańczych oraz ich funkcję zauważamy jak olbrzymią rolę w opisie odegrała ożywiona natura. Drzewa relacjonujące zdarzenia narzucają nam ich interpretację, używają wielu środków stylistycznych wychwalających postawę walczących. Porównania wskazują na święty cel walki. Natura staje po stronie powstańców, heroizuje ich. Wiatr, który usłyszał tę historię głosi chwałę zwyciężonych po całym świecie. Anielka - siostra Mariana Tarłowskiego jest jedyną osobą, która odwiedza to miejsce walki i mogiłę powstańców. Widzimy zatem, że ich śmierć odchodzi w zapomnienie, co zmienić pragnie wyżej wymieniony wiatr. Historia ta wprowadza nam swego rodzaju patos patriotyzmu walczących w powstaniu styczniowym, dzięki któremu Eliza Orzeszkowa realizuje założenia pozytywistycznego założenia - pamięci o poległych w walce o wolność ojczyzny. Myślę, że poprzez taki styl opowiadania autorka bardzo dobrze trafiła do społeczeństwa pozytywistycznego wytykając mu brak pamięci o przodkach walczących w powstaniu.