Zasady oceniania wypracowania na sprawdzianie ósmoklasisty
Artykuł opisuje zasady oceniania wypowiedzi argumentacyjnej na sprawdzianie ósmoklasisty z języka polskiego.
Ósmoklasista w zadaniu rozszerzonej odpowiedzi dokonuje wyboru pomiędzy napisaniem wypowiedzi argumentacyjnej (rozprawki, artykułu, przemówienia) i napisaniem wypowiedzi twórczej (opowiadanie).
Oba zadania będą oceniane tak samo w każdym za wyjątkiem 2 kryterium.
Kryteria oceny wypowiedzi argumentacyjnej - wypracowania na sprawdzianie ósmoklasisty
1. Realizacja tematu wypowiedzi - 2 punkty
Oceniając wypowiedź ucznia w tym kryterium, egzaminator będzie rozważał m.in. , czy:
- wypowiedź jest zgodna z formą wskazaną w poleceniu
- w wypowiedzi ujęte zostały wszystkie kluczowe elementy tematu, np. czy uczeń
- w odpowiedni sposób odwołał się do lektury wskazanej w poleceniu wypowiedź jest w całości na temat.
2 punkty
- Forma wypowiedzi zgodna z formą wskazaną w poleceniu.
- Wszystkie pozostałe elementy polecenia uwzględnione.
- Wypowiedź w całości dotyczy problemu wskazanego w poleceniu.
1 punkt
- Forma wypowiedzi zgodna z formą wskazaną w poleceniu.
- Nieuwzględniony jeden element polecenia (inny niż forma). ORAZ/LUB W pracy występują fragmenty niedotyczące problemu wskazanego w poleceniu.
0 punktów
- Forma wypowiedzi niezgodna z formą wskazaną w poleceniu. ALBO Nieuwzględnione co najmniej dwa elementy polecenia (inne niż forma).
Jeżeli za wypowiedź przyznano 0 pkt w kryterium Realizacja tematu wypowiedzi we wszystkich pozostałych kryteriach przyznaje się 0 pkt.
2 Elementy retoryczne - 5 punktów
Oceniając wypowiedź ucznia w tym kryterium, egzaminator będzie rozważał m.in., czy:
- argumentacja w pracy jest wnikliwa
- argumenty są poparte właściwymi przykładami
- argumenty są przedstawione w sposób uporządkowany, np. są przedstawione od najbardziej do najmniej ważnego albo są zapisane w porządku argument – kontrargument.
5 punktów
- Pogłębiona argumentacja.
- Argumenty odwołujące się np. do faktów, logiki, emocji, zilustrowane odpowiednimi przykładami ORAZ/LUB wykorzystanie przykładów w funkcji argumentacyjnej.
- Argumenty/przykłady uporządkowane, np. zhierarchizowane.
4 PUNKTy
- Praca spełnia wszystkie wymagania na 3 pkt i niektóre na 5 pkt
3 PUNKTy
- Powierzchowna argumentacja; w wypowiedzi brak wnikliwości.
- Niektóre argumenty zilustrowane odpowiednimi przykładami ORAZ/LUB wykorzystanie przykładów w funkcji argumentacyjnej.
- Argumenty/przykłady częściowo uporządkowane.
2 PUNKTY
- Praca spełnia wszystkie wymagania na 1 pkt i niektóre na 3 pkt.
1 PUNKTY
- Podjęta próba argumentowania.
- Ograniczenie do wyliczenia powierzchownie omówionych przykładów, powiązanych z problemem określonym w temacie
0 PUNKTY
- Praca nie spełnia co najmniej jednego wymagania określonego na 1 pkt.
3. Kompetencje literackie i kulturowe - 2 punkty
Oceniając wypowiedź ucznia w tym kryterium, egzaminator będzie rozważał m.in., czy:
- uczeń wykorzystał znajomość lektury obowiązkowej wskazanej w poleceniu (a także innych tekstów – jeżeli polecenie tego wymagało) w sposób funkcjonalny, tzn. np. czy przywołał w pracy takie wydarzenia albo omówił takie wątki, które istotnie wspierają jego tok rozumowania albo dobrze ilustrują to, o czym pisze
- uczeń, pisząc np. o wydarzeniach z danej lektury, nie popełnił błędów, np. nie pomylił imion postaci, nie przypisał postaciom cech, których nie posiadają, bądź nie wymyślił wydarzeń, których w lekturze nie ma.
2 punkty
Funkcjonalne wykorzystanie znajomości lektury obowiązkowej wskazanej w poleceniu (oraz innego tekstu literackiego lub tekstu kultury, jeżeli polecenie tego wymaga).
Poprawność rzeczowa.
1 punkt
- Funkcjonalne wykorzystanie znajomości lektury obowiązkowej wskazanej w poleceniu (oraz częściowo funkcjonalne wykorzystanie innego tekstu literackiego lub tekstu kultury, jeżeli polecenie tego wymaga).
- ALBO Częściowo funkcjonalne wykorzystanie znajomości lektury obowiązkowej wskazanej w poleceniu (oraz funkcjonalne wykorzystanie innego tekstu literackiego lub tekstu kultury, jeżeli polecenie tego wymaga).
- ALBO Częściowo funkcjonalne wykorzystanie znajomości lektury obowiązkowej wskazanej w poleceniu (oraz częściowo funkcjonalne wykorzystanie innego tekstu literackiego lub tekstu kultury, jeżeli polecenie tego wymaga).
- Dopuszczalne 1 – 2 błędy rzeczowe.
0 punkt
Praca nie spełnia co najmniej jednego wymagania określonego na 1 pkt.
4. Kompozycja tekstu - 2 punkty
Oceniając wypowiedź ucznia w tym kryterium, egzaminator będzie rozważał m.in., czy:
- kompozycja wypowiedzi jest zgodna z formą wskazaną w poleceniu, np. czy rozprawka zawiera wstęp, rozwinięcie i zakończenie, a list – zwrot do adresata, wstęp, rozwinięcie, zakończenie i zwrot pożegnalny
- wypowiedź jest spójna, tzn. czy jest napisana w taki sposób, że łatwo się ją czyta dzięki np. jasnym powiązaniom wewnątrz zdań oraz między zdaniami i akapitami tekstu
- wypowiedź jest logiczna, tzn. czy jest zbiorem uporządkowanych myśli
- wypowiedź jest podzielona na odpowiednio wyodrębnione graficznie akapity, z których każdy stanowi logicznie zorganizowaną, zwartą całość.
2 punkty
- Kompozycja zgodna z formą wypowiedzi.
- Graficznie wyodrębnione akapity.
- Dopuszczalna 1 usterka w zakresie spójności ALBO logiki wypowiedzi, ALBO podziału wypowiedzi na funkcjonalne akapity.
1 punkt
Kompozycja zgodna z formą wypowiedzi.
Graficznie wyodrębnione akapity.
Dopuszczalne łącznie 2 – 3 usterki w zakresie spójności ORAZ/ALBO logiki wypowiedzi.
0 punktów
- Praca nie spełnia co najmniej jednego wymagania określonego na 1 pkt.
5. Styl - 2 punkty
Oceniając wypowiedź ucznia w tym kryterium, egzaminator będzie rozważał m.in., czy:
- styl wypowiedzi jest odpowiedni do jej treści i formy, tzn. np. czy uczeń nie napisał rozprawki, stosując słownictwo charakterystyczne dla stylu potocznego w odmianie mówionej
- styl wypowiedzi jest jednolity, tzn. czy uczeń konsekwentnie posługuje się jednym, wybranym stylem, a jeżeli miesza różne style w wypowiedzi – to czy jest to uzasadnione (czy czemuś to służy).
2 punkty
- Odpowiedni do treści i formy wypowiedzi.
- Jednolity.
1 punkt
Sporadyczne usterki w odpowiedniości ORAZ/LUB jednolitości stylu.
0 pkt
Praca nie spełnia wymagań określonych na 1 pkt.
6. Język - 4 punkty
Oceniając wypowiedź ucznia w tym kryterium, egzaminator będzie rozważał m.in.:
- czy uczeń poprawnie użył w wypowiedzi różnych rodzajów zdań i bogatej leksyki (np. frazeologizmów, wyrazów rzadziej używanych w języku polskim), czy też ograniczył się do najprostszych środków językowych
- czy środki językowe, których użył uczeń, pozwalają mu zrealizować temat w sposób swobodny i precyzyjny, czy też pobieżny, sprawiający trudność w zrozumieniu tekstu.
W ocenie egzaminator uwzględni również liczbę wszystkich błędów językowych, które uczeń popełnił w wypowiedzi.
Oceniając język wypowiedzi, egzaminator najpierw oceni zakres użytych środków językowych, a następnie – ich poprawność. Ostateczną liczbę punktów ustali na podstawie
oceny obu tych aspektów wypowiedzi, zgodnie ze specjalną tabelą.
7. Ortografia - 2 punkty
Oceniając wypowiedź ucznia w tym kryterium, egzaminator uwzględni liczbę błędów
ortograficznych, które uczeń popełnił w wypowiedzi.
2 punkty
Nie więcej niż 1 błąd ortograficzny.
1 pkt
2 – 3 błędy ortograficzne.
0 pkt
4 lub więcej błędów ortograficznych.
8. Interpunkcja
Oceniając wypowiedź ucznia w tym kryterium, egzaminator uwzględni liczbę błędów interpunkcyjnych, które uczeń popełnił w wypowiedzi.
1 punkt
Nie więcej niż 5 błędów interpunkcyjnych.
0 pkt
6 lub więcej błędów interpunkcyjnych.
Uwagi dodatkowe
1. Jeżeli wypowiedź w całości jest nie na temat, egzaminator oceni ją na 0 pkt.
2. Jeżeli w wypowiedzi uczeń w ogóle nie odwołał się do treści lektury obowiązkowej wskazanej w poleceniu, za całą wypowiedź egzaminator przyzna 0 pkt.
3. Jeżeli wypowiedź jest nieczytelna, egzaminator oceni ją na 0 pkt.
4. Jeżeli wypowiedź nie zawiera w ogóle rozwinięcia (np. uczeń napisał tylko wstęp), egzaminator przyzna 0 pkt w każdym kryterium.
5. Jeżeli wypowiedź zawiera 180 słów lub mniej, jest oceniana wyłącznie w kryteriach: realizacji tematu wypowiedzi, elementów twórczych/ elementów retorycznych
oraz kompetencji literackich i kulturowych. W pozostałych kryteriach egzaminator przyzna 0 punktów.
6. Jeżeli wypowiedź jest napisana niesamodzielnie, np. zawiera fragmenty odtworzone z podręcznika, zadania zawartego w arkuszu egzaminacyjnym lub innego źródła, w tym internetowego, lub jest przepisana od innego ucznia, wówczas egzamin z języka polskiego, w przypadku takiego ucznia, zostanie unieważniony.
7. W ocenie poprawności językowej nie bierze się pod uwagę błędów ortograficznych w wypowiedziach uczniów, którym przyznano takie dostosowanie warunków
przeprowadzenia egzaminu, zgodnie z Komunikatem dyrektora Centralnej Komisji Egzaminacyjnej w sprawie szczegółowych sposobów dostosowania warunków i form
przeprowadzania egzaminu ósmoklasisty w danym roku szkolnym.
8. Zabronione jest pisanie wypowiedzi obraźliwych, wulgarnych lub propagujących postępowanie niezgodne z prawem. W przypadku takich wypowiedzi zostanie podjęta
indywidualna decyzja dotycząca danej pracy, np. nie zostaną przyznane punkty za styl i język lub cała wypowiedź nie będzie podlegała ocenie.
Źródło:
INFORMATOR o egzaminie ósmoklasisty z języka polskiego od roku szkolnego 2018/2019