Interpretacja utworu poetyckiego: Pisanie życiorysu - Interpretacja 1.

Wiersz Wisławy Szymborskiej „Pisanie życiorysu” zawiera refleksję osoby mówiącej dotyczącą tego, jakie wartości kierują współcześnie człowiekiem. W swych rozważaniach poetka dochodzi do wniosku, że są one niezgodne z tym, co z natury ludzkie. Utwór rozpoczyna się pytaniem: „Co trzeba?”, a odpowiedź wskazuje, co obecnie jest ważne: „Trzeba napisać podanie / a do podania napisać życiorys”. Właśnie „podanie” staje się znakiem naszych czasów, w których liczą tylko relacje oficjalne, nastawione na osiąganie korzyści: „Ważniejsze, kto cię zna, niż kogo znasz / Podróże tylko jeśli zagraniczne”. Dostosowany do takiej opcji życiorys musi „być krótki” i to „bez względu na długość życia”. Szymborska pisze, że współczesny zbiurokratyzowany świat redukuje wiedzę o człowieku, do suchych faktów, tak jak w urzędowym życiorysie. Człowieczy umysł staje się niczym wobec „adresów” i „nieruchomych dat”. A przecież  człowiek to także pamięć o „krajobrazach” i „chwiejne wspomnienia”, bagatelizowane w okrutnym świecie oficjalności.

Tę oficjalność podkreślają sformułowania „trzeba” i „obowiązuje”, krótkie „pisz” i „pomiń”. Tak użyte czasowniki eksponują ograniczenie ludzkiej egzystencji do bycia petentem. Poetyckość nieśmiało przejawia się w zarysowywaniu kontrastu między „krajobrazami” a zastępującymi je „adresami”, „ceną” a „wartością”, „tytułem”  a „treścią”. W opisywanej rzeczywistości nie ma miejsca na „psy, koty i ptaki, / pamiątkowe rupiecie, przyjaciół i sny”. Nic dziwnego, skoro funkcjonują tu takie kurioza jak to, że „liczy się […] kształt [ucha], nie to, co słychać”. Najtragiczniejsza wydaje się jednak wymowa polecenia: „Pisz tak, jakbyś ze sobą nigdy nie rozmawiał / i omijał z daleka”. Słowa  te sugerują  wynaturzenie człowieka,  pozbawienie go jego istoty, tego, kim jest.

Pozornie lakoniczny i beznamiętny opis poetka kończy równie lakonicznym pytaniem „Co słychać?”. To pytanie w relacjach międzyludzkich jest objawem sympatii, życzliwego zainteresowania czy choćby chęci zwykłego nawiązania kontaktu z drugim. Jednak  w przedstawionym w wierszu zunifikowanym, wypranym z człowieczeństwa świecie brzmi co najmniej ironicznie, jeśli nie złowieszczo. Ale już na pewno złowieszczo brzmi odpowiedź. Słychać bowiem „łomot maszyn, które mielą papier”, ten papier do którego sprowadziła się nasza egzystencja.

Szymborska nie moralizuje. W krótkim przekazie stawia diagnozę stechnicyzowanemu światu i pokazuje, ku czemu on zmierza. Przede wszystkim jest to przekaz skierowany do każdego czytelnika z osobna. Znajdujemy tu pytanie o to, do jakiego stopnia jest się już elementem tej rzeczywistości, w której ważniejszy okazuje się „raczej już numer butów,  niż dokąd on idzie”. Poetka zmusza do zastanowienia się, na ile jeszcze istota ludzka jest sobą, a na ile staje się tym, „za kogo uchodzi”.