Charakterystyka Pankracego. Nie-Boska komedia, Zygmunt Krasiński
Pankracy (nosi znaczące imię: z gr. Pankracy - Wszechwładny)
Charakterystyka zewnętrzna Pankracego z Nie-Boskiej komedii
Opis zewnętrzny Pankracego możemy znaleźć we fragmencie wprowadzenia do części trzeciej. Opisany jest tam lud – rewolucjoniści, którzy czekają na swojego przywódcę.
Pankracy jest osobą o donośnym, pewnym głosie:
- „Głos jego przeciągły, ostry, wyraźny – każde słowo rozeznasz, zrozumiesz (…)”.
Jest łysy, nosi czarną brodę:
- „czoło wysokie, przestronne, włosa jednego na czaszce nie masz, (…) skóra przyschła do czaszki, do liców, żółtawo się wcina pomiedzy koście, muskuły – a do skroni broda czarna wieńcem twarz opasuje”.
Twarz ma bladą, nie zmieniająca koloru :
- „nigdy krwi, nigdy zmiennej barwy na licach”. Posiada charyzmatyczne oczy „niewzruszone, wlepione w słuchaczy (…).
Charakterystyka Pankracego, jako przywódcy
Pankracy to charyzmatyczny przywódca:
- „ to władca ich dusz i zapału (…)”
Pankracy jest przywódcą obozu rewolucyjnego:
- „(…)to władca ich dusz i zapału-on obiecuje im chleba i zarobek(…)- Niech żyje Pankracy! –chleba nam, chleba, chleba !”.
Jego rewolucjoniści to ludzie, którzy dążą do celu stworzenia nowego świata i nowej wiary, wykreowanego przez samego wodza z godnie z jego ideami.
pragnie władzy, cieszy się ze swojego przywódczego stanowiska i ma poczucie wyższości ponad wszystkich, o czym sam mówi:
- „pięćdziesięciu tu hulało przed chwilą i za każdym słowem moim krzyczało: -Vivat! (…)”.
Jest to również człowiek, który żąda absolutnego posłuszeństwa, co wyraża w słowach kierowanych do Leonarda:
- „(…) pięć kul w twoich piersiach za to, żeś śmiał głos podnieść o ton jeden wyżej w mojej przytomności”.
jest bardzo pewny siebie, zdecydowany i przekonany o swojej wielkości i wyższości mówiąc:
- „Puścisz się sam, moje imię strażą twoją (…) ”.
Podobnie jak Henryk gardzi arystokratami, tak Pankracy gardzi nie tylko swoimi poddanymi, którzy walczą dla niego i słuchają jego rozkazów, ale także przykładowo Leonardem, do którego mówi z pogardą:
- „Milcz dziecko. Krew Ci bije do głowy(…)”. Pankracy jednak doskonale wie i ma świadomość, że bez pomocy swoich ludzi nie zdziała
Pankracy chce również walczyć z nędzą i poniżeniem, o czym mówi:
- "Jęk przez rozpacz i boleść wydarty tysiącom tysiąców-głod rzemieślników-nędza włościan(…)- oto wiara moja, a Bóg na dzisiaj- to myśl moja- to potęga moja, która chleb i cześć im rozda na wieki.”
Hrabia gardzi Pankracym, nazywa go bluźniercą, „mieszczańskim synem”, człowiekiem bez ziemi, bez przodków, koczownikiem, który nie zdoła ustanowić nowego ładu, ponieważ wyzbył się wszelkich zasad, zaakceptował zbrodnie, opilstwo i rozpustę.
Idea Pankracego z pozorów jest słuszna, ale niewłaściwe są środki jej realizacji. Po zwycięstwie wódz wyrokuje:
- „(...) trza zaludnić te puszcze – przedrążyć te skały – połączyć te jeziora – wydzielić grunt każdemu, by we dwójnasób tyle życia się urodziło na tych równinach, ile śmierci tera na nich leży. – Inaczej dzieło zniszczenia odkupionym nie będzie”,
Pankracy ma taki sam stosunek do świata jak Krasiński, polegający na konieczności zmian społecznych. (Tak więc jego rewolucja, wszelkie zmiany, cele do których dążył zostały zwycięsko zakończone, ale za cenę śmierci, ponieważ przekonanie o swoich ideach i ich realizacja za wszelką cenę sprowadziła wielkiego przywódcę aż po granice bluźnierstwa, co spowodowało gniew Boga, który swoją potężną siłą światłości poraził Pankracego).
- słowa bohatera podczas śmierci: „ Galilee, vicisti!” oznaczają, że Rewolucjonista uznał swą klęskę i zwycięstwo Boga.