Klucz odpowiedzi do zadania maturalnego: Na podstawie podanych fragmentów poematu Adama Mickiewicza Pan Tadeusz scharakteryzuj i porównaj postacie Zosi i Telimeny.
Klucz odpowiedzi:
ROZWINIĘCIE TEMATU - zadanie maturalne
można uzyskać maksymalnie 25 punktów
Przedstawienie postaci
1. Zosia, np.: 0–1
a. córka Ewy Horeszkówny wychowywana przez Telimenę,
b. młoda dziewczyna,
c. naturalna, nieobyta w wielkim świecie.
2. Telimena, np.: 0–1
a. krewna Sędziego opiekująca się Zosią,
b. dojrzała kobieta,
c. kobieta światowa.
Charakterystyka Zosi
3. na podstawie fragmentu 1., np.: 0–5
a. niewinna, skromna, nieśmiała,
b. łączy kobiecość i dziecięcość,
c. świetlista, zjawiskowa,
d. spontaniczna,
e. radosna,
f. charakteryzuje ją zwiewność, lekkość ruchów (Zosia przypomina ptaka).
4. na podstawie fragmentu 4., np.: 0–5
a. sens słów Jestem kobietą (Zosia uważa, że kobieta powinna podporządkować się mężczyźnie),
b. bez wahania akceptuje decyzje narzeczonego,
c. kieruje się uczuciem (kocha Tadeusza),
d. ceni ukochanego za wyznawane przez niego wartości (akceptuje plan polepszenia bytu poddanych kosztem własnych dochodów),
e. kocha wieś i pracę na gospodarstwie (pracowitość),
f. jest świadoma tradycyjnych obowiązków wynikających z roli żony i gospodyni.
Charakterystyka Telimeny
5. na podstawie fragmentu 2., np.: 0–7
a. wyrachowana,
b. świadoma swoich kobiecych atutów i słabych stron,
c. świadoma przemijania młodości,
d. pragnie zdobyć męża,
e. pragnie stabilizacji życiowej, zapewnienia sobie bytu na starość,
f. rozważa różnorodne aspekty zamążpójścia (wzajemność ewentualnego partnera, jego zalety fizyczne, role możliwe do odegrania u jego boku, różnice wieku, uwarunkowania ekonomiczne itp.),
g. liczy się z opinią publiczną,
h. kocha miasto i jego rozrywki, chce użyć świata,
i. zachowanie bohaterki odzwierciedla stan jej myśli (ogląda się w lustrze, wzdycha, gdy myśli o hipotetycznej zmienności Hrabiego; chodzi śmiało i wesoło, planując pobyt w stolicy z Tadeuszem);
6. na podstawie fragmentu 3., np.: 0–3
a. sens słów jestem kobietą (Telimena uważa, że kobieta może przeciwstawić się mężczyźnie; jest pragmatyczna),
b. jest zdecydowana postawić na swoim (grozi Hrabiemu),
c. kieruje się kalkulacją, realistycznie podchodzi do życia (wybiera małżeństwo z rozsądku),
d. stabilizacja życiowa jest dla niej ważniejsza niż osoba partnera (dane słowo).
7. Wnioski:
Wniosek pełny: (3)
dostrzeżenie kontrastu na wielu płaszczyznach, np.: charakteru, wartości, postaw, rozumienia roli kobiety, oraz jego interpretacja we właściwych kontekstach (np.: dostrzeżenie idealizacji Zosi i realizmu/komizmu Telimeny);
Wniosek częściowy: (2)
dostrzeżenie kontrastu na wielu płaszczyznach, np.: charakteru, wartości, postaw, rozumienia roli kobiety;
Podsumowanie: (1)
dostrzeżenie kontrastu między bohaterkami.