Klucz odpowiedzi do zadania maturalnego: Wykorzystując swoją wiedzę o „Zbrodni i Karze” Fiodora Dostojewskiego, wnioski z analizy podanego fragmentu lektury oraz załączone informacje o filozofii Maxa Stirnera przedstaw dramat człowieka „uwiedzionego” przez fałszywą ideę oraz rolę „prawdziwej” idei w życiu jednostki.
Klucz odpowiedzi
Wprowadzenie do wypracowania maturalnego:
1. Prezentacja powieści Fiodora Dostojewskiego (do 1 p.)
a) powieść polifoniczna
b) powieść psychologizująca
c) powieść realistyczna
2. Prezentacja sceny w wypracowaniu maturalnym(do 4 p.)
a) Narracja
- narrator przezroczysty,
- 3. os. l.p.,
- wszechwiedzący,
- obiektywny
b) Charakterystyka Raskolnikowa
- ubogi student prawa
- pomaga innym ludziom
- ma poczucie wyższości
- ateista
c) Charakterystyka Sonii
- gorąco wierzy w Boga
- prostytuuje się, by utrzymać rodzinę swojego ojca
- chętnie pomaga innym
- bardzo nisko siebie ocenia
d) Kluczowa dla dalszych losów bohaterów scena
e) Spowiedź, konfesja Raskolnikowa
3. Główne założenia filozofii Maxa Stirnera (do 1 p.)
a) wolność człowieka od norm moralnych
b) siła daje prawo do wszelkich działań
c) dobro i zło to kategorie, które znaczą tylko sukces i porażkę
Rozwinięcie wypracowania maturalnego:
Fałszywa idea
1. Główne założenia poglądów Raskolnikowa (do 4 p.)
a) wolność człowieka od norm moralnych
b) siła daje prawo do wszelkich działań
c) dobro i zło to kategorie, które znaczą tylko sukces i porażkę
d) człowiek może zabijać jeśli sam sobie na to pozwoli
e) podział ludzi na dwie kategorie
f) ludzie „właściwi” mają prawo do łamania norm moralnych, burzenia ładu, do zbrodni
2. Wpływ teorii Raskolnika na jego życie (do 4 p.)
a) Raskolnikow napisał artykuł, w którym dzieli ludzi na wyższych, „właściwych” - obdarzonych darem głoszenia nowych idei i tych, którzy są materiałem - niższych
b) decyzja o morderstwie
- przygotowuje się, planuje zbrodnię
- wątpliwości traktuje jako przejaw słabości
- porównuje się z wielkimi ludźmi
c) motywacja mordu
- zabija aby sprawdzić czy potrafi przekroczyć zasady, czy też okaże się wszą
- nie troszczył się o innych
- nie zabił dla pieniędzy
d) konsekwencje mordu
- nie miał prawa do zbrodni, bo okazał się „wszą jak inni”
- Raskolnikow uważa, że zabił siebie, a jego ofiarę - szatan
- Raskolnikow uważa, że zabił swoje wyobrażenie o własnej wielkości
- jest zrozpaczony, bo nie sprostał swojej teorii
- nie rozpatruje swego czynu w kategoriach moralnych
- uznaje, że to jego prywatna klęska
Prawdziwa idea
3. Główne założenia filozofii Sonii (do 4 p.)
a)Bóg jest najważniejszy
b)człowiek potrzebuje w swoim życiu Boga
c)życie na ziemi to droga do zbawienia
d)Bóg wybacza błędy ludziom
e)cierpienie, kara jako pokuta są niezbędne do odnowy duchowej i odpuszczenia grzechów
4. Rola poglądów Sonii w jej życiu (do 4 p.)
a)dzięki wierze ocaliła swoją moralność
b)dzięki wierze wie jak pomóc Raskolnikowi
c)kierując się swoją wiarą pomaga wszystkim potrzebującym ludziom, mimo że jej sytuacja jest równie tragiczna
d)wiara daje je siłę
e)wiara nadaje jej sens w życiu
Wnioski w wypracowaniu maturalnym
(powinny zawierać wszystkie elementy):
1. Wniosek Pełny (3 p):
W kreacji Raskolnikowa widać wpływ filozofii Maxa Ernsta. Raskolnikow nie miał prawa zabijać.
Jego klęska uzmysławia jak niebezpieczne są fałszywe idee, jeśli człowiek im ulegnie. Jego przeciwieństwem jest Sonia, która kieruje się w życiu prawdziwą ideą – wiarą w Boga, która ocala ją i pozwala jej ocalić innych. Fałszywe idee niszczą ludzi i prowadzą do nieszczęść, prawdziwe- budują i ocalają.
2. Wniosek Częściowy (2 p)
Raskolnik stworzył ideę, która go zniszczyła. Wiara w Boga jest prawdziwą ideą. Prawdziwa idea wygrywa z fałszywą, dlatego Sonia ocali Raskolnikowa.
3. Próba podsumowania (1 p)
Dostojewski w swojej powieści nawiązuje do filozofii Maxa Stirnera i ukazuje ją jako ideę fałszywą.
Lub:
Zdaniem Dostojewskiego prawdziwą ideą jest wiara w Boga.