Adam Mickiewicz: Konrad Wallenrod. Kim był wajdelota, czym była pieśń gminna?
Potęga ludowej pieśni
-
szczególna roli pieśniarzy ludowych
-
stąd sięganie po ich twórczość
-
stąd kreowanie takich bohaterów – najsłynniejszy do Halban – litewski wajdelota, opiekun, przyjaciel Waltera Alfa
-
-
“wieść gminna”, pieśń
-
łączy pokolenia, czasy, przeszłość z teraźniejszością
-
ocala świadomość narodową, stoi na straży pamięci
-
jest skarbnicą wiedzy o narodzie
-
Pieśń Wajdeloty Adama Mickiewicza
-
Apostrofy personifikują, dowartościowują pieśń ludową wynosząc jo niemalże do sfery sacrum, co wzmocnione jest porównaniem jej do arki przymierza (nawiązanie do Biblii) pomiedzy przeszłością a teraźniejszością
-
Kolejne porównania do aniołów i Archaniołów wzmacniają powyższy efekt, przypisując piesni jednocześnie rolę strażnika wiedzy, pamięci i skarbnicy narodowej
-
Pojawiający sie motyw wanitatywny dotyczy całego świata za wyjątkiem pieśni, która jest nieśmiertelna, niezniszczalna, nieuchwytna i wolna.
-
zawdzięcza to temu, że znajduje się w sercach ludzkich, tam jest przechowywana i przekazywana innym wraz z każdym jej wykonaniem
-
porównanie pieśni do trąby archanioła z Apokalipsy i nadanie jej mocy ożywiania przeszłości.
Wajdeloci (za Kaziemierzem Władysławem Wójcickim)
-
wajdelotas - wajdelota, ofiarnik, kapłan niższego rzędu w poganskich: Litwie, Żmudzi, Prusach,
-
zadania wajdeloty:
-
obmywali oni posągi
-
składali ofiary bogom
-
utrzymywanie ludu w wierze
-
pouczanie ludu
-
wróżyć, błogosławić, objawiac wolę bogów
-
pilnować kalendarza
-
zachęcać do wojny, wzniecając męstwo i zapał do walki
-
-
wraz z chrystianizacją rola wajdelotów ograniczyła się do pieśniarzy ludowych