Klucz odpowiedzi do zadania maturalnego: O chory kąt... (...) – analizując fragment, przedstaw przemyślenia Stanisława Wokulskiego dotyczące sytuacji w Polsce i odnieś je do innych opinii o społeczeństwie polskim wyrażonych w Lalce Bolesława Prusa.
Klucz odpowiedzi:
ROZWINIĘCIE TEMATU - wypracowanie maturalne
można uzyskać maksymalnie 25 punktów
Analiza fragmentu
1. Określenie realiów fragmentu 0–2
spacer (przechadzka) po Warszawie (Powiślu)
narracja 3 – osobowa (narrator zna myśli bohatera)
świat postrzegany z perspektywy Wokulskiego
2. Skomentowanie nastroju bohatera 0–2
wstręt do dotychczasowego życia
niewiara w idee pozytywistyczne
odrzucenie pracy organicznej
dystans wobec ludzi i samego siebie
3. Przedstawienie refleksji // przemyśleń Wokulskiego 0–3
fatalizm ludzkiej egzystencji
poczucie marności istnienia
śmieszność wysiłków ludzkości
wiersz Zagórskiego potwierdzeniem (pointą) przemyśleń bohatera
4. Określenie wyrażonej przez bohatera oceny sytuacji w kraju 0–4
krytyczna ocena kraju (wszystko dąży do spodlenia)
niewiara w rozwój, postęp cywilizacyjny (idea bulwarów skontrastowana z ruderami Powiśla)
niewiara w możliwość naprawy kraju (metafora leżącej drabiny)
bierność, pozorna aktywność społeczeństwa
brak szacunku dla ludzi wykształconych, ceniących wiedzę
ograniczanie jednostek przejawiających inicjatywę
los Wokulskiego konsekwencją sytuacji w kraju i uwarunkowań społecznych
5. Wnioski (z analizy fragmentu) 0-2
subiektywna ocena podyktowana doświadczeniami życiowymi bohatera
obraz kraju jako projekcja nastroju bohatera
Wykorzystanie treści zawartych w powieści – sądy na temat sytuacji społecznej
6. Charakterystyka i ocena arystokracji i szlachty 0–2
życie ponad stan, utrata majątków
egoizm
anachroniczność, degeneracja
nieumiejętność odnalezienia się w nowej sytuacji
demoralizacja
pogarda dla ludzi z innych grup społecznych
7. Charakterystyka i ocena mieszczaństwa 0–2
anachroniczność
niechęć wobec tych, którym się powiodło
bierność, obawa przed ryzykiem
brak akceptacji dla mieszczaństwa pochodzenia żydowskiego
(zahamowanie procesu asymilacji)
8. Charakterystyka i ocena ludzi z nizin społecznych 0–2
nędza mieszkańców Powiśla
niezaradność, ale i lenistwo
bierna zgoda na zły los
9. Sformułowanie wniosków (powieść) 0–2
negatywna ocena społeczeństwa
rażące kontrasty: dzielnica nędzarzy (Powiśle) i przepych arystokratycznych
salonów (Śródmieście)
bezradność jednostek twórczych i myślących
wynalazki naukowe i postęp cywilizacyjny nie odmienią kraju i ludzi
0–2
10. Wnioski:
Wniosek pełny: (4)
np.
idealiści na tle społecznego rozkładu
anachroniczność struktury społecznej uniemożliwiającej rozwój i postęp bezsilność programu organicznikowskiego wobec „schorzeń" społecznych
bezradność jednostek postępowych (niewola, egoizm klas wyższych, brak
przyzwolenia na postęp cywilizacyjny)
Wniosek częściowy: (2)
np.
ograniczenie społeczeństwa spowodowane niewolą
filantropia nie może uregulować kwestii społecznych
bankructwo haseł pozytywistycznych
Podsumowanie: (1)
np.
idealiści na tle społecznego rozkładu
skontrastowanie nędzy Powiśla z dostatkiem Śródmieścia