Język polski: matura, egzamin, sprawdzian, wiedza i umiejętności
Komisarz
-
Komisarz - charakterystyka bohatera
Komisarz — charakterystyka bohatera. Tożsamość, czyny i relacje bohatera z innymi postaciami „Skąpca” Moliera.
Komisarz — tożsamość
Urzędnik wzywany przez Harpagona do odnalezienia szkatułki; prowadzi przesłuchania (m.in. Jakuba i Walerego).
Komisarz — czyny
- Rozpoczyna śledztwo, zapisuje zeznania Jakuba, przygotowuje zatrzymanie Walerego.
Komisarz — relacje
- Harpagon — wzywa go po kradzieży szkatułki.
- Jakub — świadek obciążający Walerego.
- Walery — przesłuchiwany; ostatecznie oczyszczony po rodzinnych rozpoznaniach.
Źródła: język-polski.pl, wolnelektury.pl
-
Skąpiec – śledztwo Komisarza po kradzieży szkatułki
„Skąpiec” – śledztwo Komisarza po kradzieży szkatułki: najlepszy fragment z przesłuchaniami (Jakub, Walery), kontekst i objaśnienie „dlaczego to ważne” — idealne na egzamin.
Kontekst. Co wydarzyło się wcześniej?
Po zniknięciu szkatułki z dziesięcioma tysiącami talarów Harpagon wpada w panikę i wzywa Komisarza. Rozpoczynają się przesłuchania domowników: najpierw Jakuba (kucharza i stangreta), potem Walerego (rządcę i potajemnego ukochanego Elizy).
Fragment utworu — Śledztwo Komisarza (AKT V)
HARPAGON: „Panie Komisarzu, domagam się sprawiedliwości: wydarto mi szkatułkę!”
KOMISARZ: „Cicho, panie. Zrobimy, co należy. Zaczniemy od świadków. Pisz. — Jak się zowie?”
JAKUB: „Jakub, kucharz i stangret u pana Harpagona.”
KOMISARZ: „Co wiesz o skradzionej szkatułce?”
JAKUB: „Wiem, że zginęła. A kto?… ot, powiem prosto: pan Walery. […] Kręci się po nocach, zagląda do ogrodu, szepta z panienką… To on.”
HARPAGON: „Słyszysz, panie Komisarzu? Zbrodnia pewna!”
KOMISARZ: „Nie przesądzajmy. — Przyprowadzić Walerego.”
WALERY: „Czego żądacie ode mnie?”
KOMISARZ: „W imieniu prawa pytam: co uczyniłeś ze szkatułką pana Harpagona?”
WALERY: „Ze szkatułką?… Moją winą nie jest kradzież. Moja «wina» to miłość: kocham Elizę i o rękę jej proszę. Dla tej miłości zataiłem pochodzenie, zostałem w tym domu rządcą.”
HARPAGON: „Widzisz, panie Komisarzu? Dobrze urodzony opryszek i kłamca!”
KOMISARZ: „Spokojnie. — Jakie masz dowody uczciwości?”
WALERY: „Prawda sama wystarczy: nie tknąłem szkatułki. Jeżeli kto mnie obwinia, czyni to z niechęci lub niewiedzy.”
JAKUB (na stronie): „Gdybym wiedział, że to tak pójdzie, rzekłbym mniej…”
KOMISARZ: „Dość! — Zapisz: oskarżony zaprzecza; świadek miota przypuszczenia. Sprawdzimy dalej.”
Źródło cytatu: „Skąpiec”, tłum. T. Boy-Żeleński, Wolne Lektury.
Dlaczego to ważne?
Śledztwo Komisarza kondensuje wątki: skąpstwo Harpagona (dla „sprawiedliwości” najważniejsze są pieniądze), komizm przesłuchań (Jakub oskarża Walerego kierując się uprzedzeniami, wskazuje kozła ofiarnego, ktory ma najsłabszą pozycję w domu Harpagona, robi to, by samemu uniknąć oskarżenia o kradzież i gniewu Harpagona) i mechanikę intrygi (oskarżenie Walerego prowadzi do finałowych rozpoznań). To modelowa scena do omówienia motywów: prawo i pozór, plotka jako „dowód”, władza pana nad służbą.