Styl językowy - mapa myśli

styl, style, błąd stylistyczny, klasyfikacja stylów, mapa myśli, mapa mentalna, język polski

Stylizacja - mapa mentalna

Stylizacja - mapa myśli stylizacja, archaizacja, dialektyzacja, kolokwializacja, poetyzacja, liryzacja, stylizacja środowiskowa, stylizacje, trawestacja, parodia, pastisz, groteska, klasyfikacja stylizacji, rodzaje stylizacji, formy stylizacji, odmiany stylizacji, mapa myśli, mapa mentalna, język polski

Wyraz - mapa myśli

Wyraz

Mapa myśli zawiera m. in. następujące treści:

Wyraz - definicja, treść wyrazu, środki wyrazu,wyraz fonologiczny, wyraz tekstowy, wyraz ortograficzny, wyraz słownikowy, wyraz akcentowy.

Zapożyczenia - mapa myśli

Mapa mentalna - zapożyczenia w języku polskim:

zapożyczenie, rodzaje zapożyczeń, zapożyczenia leksykalne, zapożyczenia składniowe, puryzm, anglicyzmy, germanizmy, rusycyzmy, latynizmy, galicyzmy.

Polski rozszerzony ocenianie – zasady oceniania polski rozszerzony

Wprowadzenie

Zasady oceniania - polski rozszerzony - ocenianie. Poznaj kryteria oceniania na poziomie rozszerzonym - matura z języka polskiego. Egzamin maturalny z języka polskiego na poziomie rozszerzonym wymaga od zdających pogłębionej analizy dzieł literackich, umiejętności argumentowania oraz zachowania odpowiedniej formy wypowiedzi pisemnej. W artykule prezentujemy zasady oceniania polski rozszerzony, z uwzględnieniem kluczowych elementów sprawdzanych przez egzaminatorów. Dowiesz się, czym jest błąd kardynalny, jak należy wykorzystywać lektury obowiązkowe i konteksty literackie oraz w jaki sposób dbać o poprawność językową, ortograficzną i interpunkcyjną.

1. Polski rozszerzony ocenianie - ogólne zasady oceniania wypracowania

1. Forma wypowiedzi
   Zdający może zrealizować temat w dowolnej formie argumentacyjnej, np. rozprawka, esej, list otwarty czy przemówienie. Najważniejsze, by w treści pojawiły się czytelne argumenty (co najmniej dwa).
2. Wymagana liczba argumentów
   Do pełnej realizacji polecenia wystarczy przywołanie dwóch argumentów. Streszczenie utworu literackiego nie jest traktowane jako argument.
3. Dowolny porządek omawiania
   Nie trzeba zachowywać kolejności chronologicznej lektur ani układu wskazanego w temacie. Ważne, by praca była spójna z przyjętą koncepcją.
4. Funkcjonalne wykorzystanie utworu literackiego
   Nie jest konieczne omawianie całej fabuły czy wszystkich wątków – liczy się dopasowanie przywoływanych elementów do tematu wypracowania.
5. Błąd kardynalny
   Jeżeli zdający popełni błąd kardynalny przywołując lekturę obowiązkową (np. całkowicie fałszywe losy głównego bohatera), egzaminator ocenia pracę na 0 punktów w kryterium „spełnienie formalnych warunków polecenia”.
6. Czytelność i kompletność wypowiedzi
   - Jeśli tekst jest nieczytelny, egzaminator przyznaje 0 punktów.
   - Gdy w wypracowaniu brakuje rozwinięcia (został jedynie wstęp), także przyznaje się 0 punktów.
   - Prace zawierające mniej niż 400 wyrazów oceniane są tylko w wybranych kryteriach (formalnych warunkach polecenia oraz kompetencjach literackich i kulturowych).
7. Niesamodzielne prace
   Skopiowane z podręczników, Internetu lub od innych zdających prowadzą do unieważnienia egzaminu.
8. Zakaz treści obraźliwych
   Prace wulgarne, propagujące łamanie prawa lub naruszające dobra osobiste mogą nie być w ogóle oceniane.

2. Język polski rozszerzony - ocenianie. Utwory literackie – co wolno, a czego nie

1. Co nie jest uznawane za utwór literacki
   Komiks, powieść obrazkowa, manga, scenariusz filmowy czy gra komputerowa nie są traktowane jak utwory literackie. Można je jednak przywołać jako kontekst.
2. Utwory obcojęzyczne
   Teksty i piosenki w językach obcych, bez oficjalnego tłumaczenia na polski, nie są uznawane ani za utwory literackie, ani za konteksty.
3. Lektury obowiązkowe
   Zdający musi odwołać się przynajmniej do jednej lektury obowiązkowej wymienionej w arkuszu egzaminacyjnym. Biblia (dowolna księga) też może pełnić taką rolę, ale błąd rzeczowy w jej interpretacji nie stanowi błędu kardynalnego (z wyjątkiem całkowitej nieznajomości danego fragmentu).
4. Poprawność przypisywania epok
   Należy znać ramy czasowe epok według podstawy programowej (np. starożytność, średniowiecze, renesans itd.). Błędne przyporządkowanie utworu do epoki traktowane jest jak błąd rzeczowy.

3. Język polski rozszerzony - ocenianie: języka, ortografii i interpunkcji

1. Zliczanie słów
   Każdy wyraz liczy się do limitu, nawet błędnie zapisany. Liczby zapisane cyframi to też jeden wyraz.
2. Tytuły i śródtytuły
   Liczą się do ogólnej liczby wyrazów. Można je traktować jako element spójności tekstu.
3. Błędy językowe i interpunkcyjne
   - Nie powtarzaj w pracy masowo tych samych formuł czy wyrazów.
   - Użycie cudzysłowu przy tytułach utworów literackich jest ważne (jeśli autor konsekwentnie go pomija, to błąd interpunkcyjny liczy się tylko raz).
4. Różne wersje tytułów
   Można zapisywać np. „Boska Komedia” lub „Boska komedia”. Trzeba jednak być konsekwentnym w całej pracy.

4. Szczegółowe zasady oceniania - polski rozszerzony

Egzaminator przyznaje maksymalnie 35 punktów, osobno w czterech grupach kryteriów:

1. Spełnienie formalnych warunków polecenia (0–1 pkt)
   - Brak błędu kardynalnego.
   - Odwołanie się do lektury obowiązkowej.
   - Przynajmniej częściowe odniesienie do problemu wskazanego w poleceniu.
   - Co najmniej fragment wypowiedzi argumentacyjnej.
2. Kompetencje literackie i kulturowe (0–16 pkt)
   - Funkcjonalne wykorzystanie lektur obowiązkowych i innych utworów literackich.
   - Trafne wykorzystanie kontekstów (np. historycznoliterackiego, filozoficznego, społecznego).
   - Brak błędów rzeczowych.
   - Bogata, zadowalająca lub powierzchowna argumentacja (zależnie od stopnia rozwinięcia tematu).
3. Kompozycja wypowiedzi (0–7 pkt)
   - Poprawna struktura (wstęp, rozwinięcie, zakończenie, spójne akapity).
   - Logiczne następstwo akapitów, płynne przechodzenie między zagadnieniami.
   - Styl wypowiedzi adekwatny do sytuacji komunikacyjnej.
4. Język wypowiedzi (0–11 pkt)
   - Zakres i poprawność środków językowych (słownictwo, frazeologia, składnia).
   - Poprawność ortograficzna (0–2 pkt).
   - Poprawność interpunkcyjna (0–2 pkt).

Przestrzeganie powyższych wskazówek jest kluczem do uzyskania wysokiego wyniku. Egzaminator zwraca szczególną uwagę na funkcjonalność przywoływanych argumentów, logiczną spójność i zgodność z tematem maturalnym.

5. Jak wykorzystać te zasady oceniania na polskim rozszerzonym w praktyce?

• Planowanie wypracowania – przed przystąpieniem do pisania opracuj szkic argumentów, wypisz przykłady z lektur obowiązkowych i innych tekstów.
• Kontrola limitu słów – staraj się przekroczyć 400 wyrazów, aby uniknąć automatycznego obniżenia ocen w niektórych kryteriach.
• Dokładna analiza polecenia – nie pomijaj wymogu odwołania do lektury obowiązkowej.
• Unikanie błędów kardynalnych – upewnij się, że prawidłowo rozumiesz główny wątek i bohaterów przywoływanego utworu.
• Staranna korekta – sprawdź ortografię i interpunkcję, zwłaszcza w tytułach.
• Funkcjonalne konteksty – jeśli przywołujesz film, obraz, rzeźbę czy mitologię – upewnij się, że wspierają one Twoje rozważania, a nie stanowią tylko dygresji.

Polski rozszerzony ocenianie - podsumowanie

Język polski rozszerzony. Ocenianie wymaga zarówno umiejętności analitycznych, jak i dbałości o formę tekstu. Te zasady oceniania na polskim rozszerzonym pokazują, że egzaminatorzy przykładają dużą wagę do argumentacji, poprawności językowej i świadomego wykorzystania materiału literackiego. Pamiętając o najważniejszych kryteriach, masz szansę napisać spójną, merytoryczną i wysoko ocenianą pracę maturalną. Powodzenia!

Zobacz też: Język polski - poziom rozszerzony - matura

Źródło: CKE - polski rozszerzony ocenianie

Zdanie - mapa myśli

Zdanie - mapa myśli

Mapa myśli zawiera m. in. następujące treści:

zdanie - definicja, szyk zdania, budowa zdania, związki składniowe, zdanie pojedyncze, zdanie rozwinięte, zdanie eliptyczne, zdanie złożone, zdanie proste, zdanie bezpodmiotowe.

Zestrój akcentowy - definicja i funkcje

Artykuł wyjaśnia czym jest zestrój akcentowy, jaką funkcję pełni zestrój akcentowy i zawiera przykłady zestrojów akcentowych.

Porównaj obrazy miasta przedstawione we fragmentach opowiadania Brunona Schulza Sierpień i powieści Leopolda Tyrmanda Zły. Omów  sposoby ukazania przestrzeni i funkcje, jakie ona pełni w obu utworach.

Artykuł zawiera opracowane przez CKE zadanie maturalne na poziomie rozszerzonym z arkusza maturalnego z języka polskiego z maja 2014 roku. Zadanie maturalne z języka polskiego – poziom rozszerzony, Maj 2014 - matura z języka polskiego.

Znak językowy - mapa myśli

znak, znaki, znak językowy, klasyfikacja znaków, mapa myśli, mapa mentalna, język polski