Szczegóły

Autor: Arkadiusz Żmij

Nadrzędna kategoria: Matura pisemna

Kategoria: Zadania maturalne

Odsłon: 88237

I. ROZWINIĘCIE TEMATU (można uzyskać maksymalnie 25 punktów)

1. Wstępne rozpoznanie fragmentu – hipoteza interpretacyjna, 0-1

np.: fragment ukazuje mentalność mieszkańców wsi (poglądy dotyczące istoty losu ludzkiego, miejsca człowieka w świecie); fragment przedstawia zbiorową psychikę mieszkańców wsi (co najmniej 1 wskazanie).

2. Określenie kreacji narratora, 0-1

np.: narrator trzecioosobowy („realistyczny obserwator”); narrator identyfikuje się z poglądami chłopów (jest związany ze światem wsi; w narracji pojawia się dialektyzacja); narrator nie informuje, kto mówi (nie ma imion bohaterów) (co najmniej 1 określenie).

3. Określenie sytuacji narracyjnej, 0-1

np.: wesele Boryny i Jagny Paczesiówny (dopuszcza się: spotkanie sąsiedzkie), które odbywa się jesienią, kiedy dobiega końca cykl natury (spotkanie, będące okazją do podsumowania minionego czasu); czas odpoczynku, będący czasem refleksji nad życiem (co najmniej 1 określenie).

4. Odczytanie koncepcji ludzkiego losu, 0-10

a. człowiek jest istnieniem niesamodzielnym ( wszystko jest w Boskim ręku),

b. życie ludzkie jest walką o byt, o swoje (z garści nie popuszczaj),

c. człowiek jest podatny na wpływy zła – szatana (Zły rządzi światem),

d. życie ludzkie jest nieustannym trudem,

e. ludziom towarzyszy poczucie utraty, tęsknota za nieokreśloną przeszłością (drzewiej nie tak bywało),

f. konflikty ludzkie (powodowane przez egoizm, zachłanność, biedę) są nieuniknione,

g. człowiekowi towarzyszy poczucie nieuchronności śmierci,

h. człowiek wszystkie swoje nadzieje łączy z miłosierdziem Boskim,

i. człowiek nie jest w stanie przejrzeć wyroków Boskich,

j. należy żyć według przykazań Bożych,

k. człowiek skazany na cierpienie musi znosić swój los z pokorą,

l. nagroda za życie czeka w niebie,

m. szansę wytchnienia przynoszą człowiekowi święta (kompensacyjna rola obrzędu, obyczaju),

n. człowiek odnajduje źródła otuchy w życiu we wspólnocie (w braterstwie, w życiu w zgodzie z innymi, wyżaleniu się innym; w przebaczaniu innym, w przezwyciężaniu zawziętości),

o. człowiek powinien żyć pełnią życia, intensywnie (Jak pić, to już całą kwartą, masz człowieku robotę? – pilno rób, kulasów nie żałuj i szczerze się przykładaj!).

5. Dostrzeżenie tonu refleksji nad ludzkim losem: 0-1

(uczeń może zauważyć, że jest optymistyczna lub pesymistyczna ,lub taka i tak,), ale punkt przyznajemy, jeśli stwierdzenie wynika z analizy)

I tom powieści

6. Odczytanie koncepcji ludzkiego losu, 0-6

b. ludzki los jest określony przez porządek liturgiczno–obrzędowy,

c. człowiek jest zdeterminowany biologicznie (popęd seksualny, dziedziczone geny),

d. o powodzeniu w życiu decyduje natura – zdrowie, siły do pracy, młodość, np. los

Agaty), los małżeństwa Macieja (Jak stary młódkę bierze, diabeł się cieszy...),

e. człowiek ma swoje miejsce w porządku społecznym (hierarchiczna struktura gromady i rodziny),

f. człowiek jest ograniczony przez normy moralne akceptowane przez społeczność – przekroczenie jest karane,

g. kultura stanowi drugą naturę człowieka,

h. los człowieka jest w powieści uwznioślony, wpisany w sferę mitu.

7. Wskazanie podstawowych kontekstów, 0-1

np.: literackiego, biblijnego, filozoficznego (co najmniej 1 kontekst).

8. Podsumowanie

pełne, (4)

np.: wskazanie zdeterminowania losu człowieka przez naturę, kulturę, religię, porządek społeczny, porządek życia i śmierci; podkreślenie trudu ludzkiego życia; wskazanie możliwości przezwyciężenia trudu egzystencji poprzez religijność, kultywowanie tradycji, życie we wspólnocie z innymi ludźmi i całym światem;

częściowe, (2)

np.: człowiek, należąc do świata natury i kultury, może w swoim życiu osiągać stan równowagi wewnętrznej;

próba podsumowania (1)

np.: mieszkańcy wsi są zdeterminowani przez naturę.