lingwistyka tekstu, teoria tekstu,
Powstala w poł. lat 60. Przedstawiciel - M.A. Halliday twierdzi, że każdy adekwatny opis językowy powinien zawierać stwierdzenie stosunków zachodzących między tekstem a kategoriami teorii. Powinny przy tym wchodzić w grę płaszczyzny:
- formy. Przez formę należy rozumieć organizację substancji w zjawiskach percypowanych zmysłami
- substancji. Na substancję składają się dwa aspekty: efekty słuchowe i sygnały wzrokowe.
- kontekstu. Przez kontekst - z jednej strony stosunek formy względem niejęzykowych właściwości tych sytuacji, w których się język realizuje, z drugiej zaś - jej stosunek względem cech językowych pozostających poza ramami konkretnie rozpatrywanej szczegółowej sytuacji językowej. Z tym związany jest również fakt, że przez język dochodzą do głosu dwa rodzaje znaczeń: znaczenie formalne i kontekstowe. Znaczenie formalne pewnej cechy językowej to jej funkcja w splocie danych relacji formalnych. Znaczenie kontekstowe jest związane ze stosunkiem do cech pozajęzykowych. Stosunek ten nie ma charakteru bezpośredniego, realizuje się na podstawie pozycji danej cechy w ramach formy lingwistycznej. Znaczenie kontekstowe jest zatem logicznie zależne od znaczenia formalnego.